10. आम्ही हवे आहोत का ? - Aamhi have aahot ka- Class 8 - Sugambharati 2

Lesson Type: Prose (पाठ)

Lesson Number: १०

Lesson Title: आम्ही हवे आहोत का ?

Author/Poet's Name: शांता शेळके

Bilingual Summary (सारांश)

मराठी: 'आम्ही हवे आहोत का ?' हा पाठ प्रसिद्ध लेखिका शांता शेळके यांच्या 'आनंदाचे झाड'  या ललित लेखसंग्रहातून घेतला आहे. यात लेखिकेने मुंबईच्या परळ भागातील  जनावरांच्या इस्पितळाला दिलेल्या भेटीचे वर्णन केले आहे. इस्पितळाच्या भिंतीवरील 'आम्हांला तुमची गरज आहे; तुम्हांला आम्ही हवे आहोत का?' हे वाक्य माणसाच्या 'करुणेला मुक्या प्राण्यांनी केलेलं ते आवाहन'  आहे, जे लेखिकेला हालवून सोडते. भरत नावाच्या एका चुणचुणीत मुलासोबत लेखिका प्रथम मांजरांचा विभाग  पाहतात. तिथे माणसाच्या प्रेमासाठी आसुसलेली, 'मियाँव'चा कलकलाट करणारी आणि मालकांची आडनावं  लावलेली मांजरं त्यांना दिसतात. त्यानंतर त्या कुत्र्यांच्या विभागात जातात, जिथे 'सावरीच्या कापसाचे जणू मऊमऊ गोळेच' अशी पिलं, 'झेन्या' नावाचा रागीट कुत्रा आणि 'नमस्कार'  करणारा सालस कुत्रा भेटतो. शेवटी 'जन्मापासून आंधळी' असलेल्या पण इस्पितळात 'विश्वासानं वावरणाऱ्या'  मांजरीचा अनुभव येतो. हा 'प्राणिविश्वाचे चित्रण'  करणारा पाठ, मुक्या प्राण्यांनाही माणसाच्या मायेची किती गरज असते हे दाखवतो.

English: 'Do You Need Us?' is a lesson from the collection 'Anandache Zhad' by the famous author Shahta Shelke. It describes the author's visit to an animal hospital in the Parel area of Mumbai. The sentence on the hospital wall, 'We need you; do you need us?' , is an 'appeal by mute animals to human compassion'  that deeply moves the author. Accompanied by a bright boy named Bharat , the author first visits the cat ward. There, she sees cats desperate for human affection, making a 'meow' racket, and bearing their owners' surnames. Next, she visits the dog ward , where she finds puppies like 'soft balls of cotton' , an aggressive dog named 'Zhenya' , and a gentle dog that 'greets'  everyone. Finally, she encounters a cat 'blind since birth' but moving 'confidently'  within the hospital. This 'portrayal of the animal world'  shows how deeply mute animals need human love.

Bilingual Theme / Central Idea (मध्यवर्ती कल्पना)

मराठी: प्रस्तुत पाठाची मध्यवर्ती कल्पना ही 'माणसाच्या प्रेमासाठी आसुसलेल्या प्राणिविश्वाचे चित्रण'  करणे ही आहे. 'आम्हांला तुमची गरज आहे; तुम्हांला आम्ही हवे आहोत का?'  या इस्पितळाच्या भिंतीवरील एका वाक्याभोवती संपूर्ण पाठ गुंफलेला आहे. हा पाठ मुक्या प्राण्यांच्या भावना, त्यांची माणसाच्या करुणेची  अपेक्षा आणि प्रेमाची भूक यावर प्रकाश टाकतो. इस्पितळातील आजारी, एकटे पडलेले प्राणी माणसाच्या एका स्पर्शासाठी (कुरवाळण्यासाठी ) किती व्याकूळ  झालेले असतात, याचे अत्यंत मार्मिक वर्णन पाठात केले आहे. हा पाठ प्राण्यांच्या मूक आवाहनाचे आणि माणसाच्या संवेदनशीलता जागृत करण्याचे काम करतो.

English: The central idea of this lesson is the 'portrayal of the animal world, which is desperate for human love'. The entire lesson revolves around the single sentence on the hospital wall: 'We need you; do you need us?'. This lesson highlights the emotions of mute animals, their expectation of human compassion, and their hunger for affection. It poignantly describes how the sick, lonely animals in the hospital are desperate for a single human touch (to be caressed ). This lesson serves as a silent appeal from the animals, aiming to awaken human sensitivity.

पाठातील महत्त्वाचे मुद्दे (Key Points for Revision):

• लेखिकेने मुंबईच्या परळ भागातील  जनावरांच्या इस्पितळाला भेट दिली.

  
  

• इस्पितळाच्या भिंतीवर 'आम्हांला तुमची गरज आहे; तुम्हांला आम्ही हवे आहोत का?' हे 'मनाला भिडणारं'  वाक्य लिहिलेले होते.

  
  

• 'भरत'  नावाच्या मुलाने लेखिकेला इस्पितळ दाखवले.

  
  

• मांजरांच्या विभागात प्राणी प्रेमासाठी आसुसलेले दिसले व त्यांच्या कप्प्यांवर मालकांची आडनावं (उदा. 'जॅक जाधव' ) लिहिली होती.

  
  

• कुत्र्यांच्या विभागात 'सावरीच्या कापसाचे मऊमऊ गोळे' वाटणारी पिलं, 'झेन्या' नावाचा रागीट कुत्रा आणि 'नमस्कार'  करणारा सालस कुत्रा असे विविध प्राणी होते.

  
  

• इस्पितळात 'जन्मापासून आंधळी' असलेली एक मांजर 'विश्वासानं वावरते'.

  
  

Bilingual Character Sketch (पात्रांचे स्वभावचित्रण):

लेखिका (शांता शेळके)

• मराठी: लेखिका अत्यंत संवेदनशील, प्राणीप्रेमी आणि चौकस आहेत. त्यांना जनावरांच्या इस्पितळाविषयी 'खूप दिवसांपासून'  उत्सुकता होती. 'आम्हांला तुमची गरज आहे...' हे वाक्य त्यांना 'आत कुठंतरी हालवून सोडतं'. त्या मांजरांना 'कुरवाळतात' आणि पिलांच्या अंगावरून 'हलकेच बोटं फिरवतात'. मुक्या प्राण्यांच्या भावना समजून घेणारी त्यांची वृत्ती आहे.

  
  

• English: The author is extremely sensitive, an animal lover, and inquisitive. She was curious about the animal hospital 'for a long time'. The sentence 'We need you...' 'moves her from within'. She 'caresses' the cats and 'gently runs her fingers' over the puppies. She has an attitude of understanding the feelings of mute animals.

  
  

भरत (Bharat)

• मराठी: भरत हा इस्पितळात काम करणारा 'छोटा चुणचुणीत मुलगा'  आहे. तो लेखिकेला सर्व इस्पितळ 'नीट दाखवण्यासाठी'  जातो. तो कर्तव्यदक्ष आणि प्राण्यांची काळजी घेणारा आहे. तो प्राण्यांना चांगल्या प्रकारे ओळखतो, जसे तो 'झेन्या' कुत्र्यावर खेकसतो, नमस्कार करणाऱ्या कुत्र्याचे कौतुक करतो आणि आंधळ्या मांजरीची  माहिती देतो.

  
  

• English: Bharat is a 'small, bright boy'  who works at the hospital. He is tasked with 'showing' the author the hospital 'properly'. He is dutiful and caring towards the animals. He knows them well, as seen when he scolds 'Zhenya' , appreciates the greeting dog , and gives information about the blind cat.

  
  

Glossary (शब्दार्थ)

True or False (चूक की बरोबर) with Reasons

विधान १: लेखिकेने भेट दिलेले जनावरांचे इस्पितळ पुण्याच्या परळ भागात आहे.

• उत्तर: चूक. कारण, इस्पितळ 'मुंबईच्या परळ भागात'  आहे, पुण्याच्या नाही.

  
  

विधान २: इस्पितळाच्या कार्यालयात साहेबांच्या टेबलावर एक उदी रंगाचा बोका बसला होता.

• उत्तर: बरोबर. कारण, "मला बघताच तो कपाटावरून उडी मारतो आणि साहेबांच्या टेबलावर येऊन बसतो." .

  
  

विधान ३: मांजरांच्या विभागात प्रत्येक मांजराच्या कप्प्यात त्याच्या मालकाचे नाव लिहिले होते.

• उत्तर: चूक. कारण, कप्प्यामध्ये 'मांजरांना दिलेली त्यांच्या मालकांची आडनावं' लिहिली होती (उदा. 'जॅक जाधव', 'बकुल गोखले' ).

  
  

विधान ४: 'झेन्या' नावाच्या कुत्र्याने लेखिकेला नमस्कार केला.

• उत्तर: चूक. कारण, 'झेन्या' हा 'रागीट' कुत्रा 'चिडून... अंगावर झेप घेऊ बघतो'. 'दुसरा एक कुत्रा'  नमस्कार करतो.

  
  

विधान ५: भरतने पाळलेली मांजरी जन्मापासून आंधळी होती.

• उत्तर: बरोबर. कारण, भरत सांगतो, "जन्मापासून आंधळी आहे ती ! ... इथंच जन्मलेलं हे पोर.".

  
  

Personal Opinion (स्वमत) (5 questions):

प्रश्न १: 'आम्हांला तुमची गरज आहे; तुम्हांला आम्ही हवे आहोत का?'  या वाक्याचा तुम्हाला समजलेला अर्थ स्पष्ट करा.

• उत्तर: 'आम्ही हवे आहोत का ?' या पाठात लेखिका शांता शेळके यांनी प्राण्यांच्या इस्पितळातील अनुभवाचे वर्णन केले आहे. हा पाठ 'आनंदाचे झाड'  या ललित लेखसंग्रहातून घेतला आहे. या वाक्याचा अर्थ खूप खोल आहे. पहिला भाग, 'आम्हांला तुमची गरज आहे', हे मुक्या प्राण्यांचे 'आवाहन'  आहे. त्यांना जगण्यासाठी, बरे होण्यासाठी, आणि प्रेमासाठी माणसांच्या 'करुणेची'  गरज आहे. दुसरा भाग, 'तुम्हांला आम्ही हवे आहोत का?', हा माणसांना विचारलेला प्रश्न आहे. प्राणी माणसांना निःस्वार्थ प्रेम, सोबत देतात, पण माणसांना त्याची किंमत आहे का? हा प्रश्न माणसाच्या संवेदनशीलता आणि माणूसपणाला साद घालतो.

  
  

• उत्तर लिहिताना वापरावे असे महत्त्वाचे शब्द: मुके प्राणी, आवाहन, करुणा, गरज, संवेदनशीलता, निःस्वार्थ प्रेम.

प्रश्न २: इस्पितळातील मांजरं लेखिकेला पाहून 'कलकलाट'  का करू लागली?

• उत्तर: 'आम्ही हवे आहोत का ?' या पाठात शांता शेळके यांनी 'माणसाच्या प्रेमासाठी आसुसलेल्या प्राणिविश्वाचे चित्रण'  केले आहे. इस्पितळातील ती मांजरं 'घरी लाड करून घ्यायची सवय'  झालेली होती. इस्पितळात त्यांना 'विलक्षण एकटं एकटं वाटत असलं पाहिजे'. लेखिका आणि भरत  खोलीत येताच, त्यांना वाटले की कुणीतरी आपल्याला प्रेम देणारे आले आहे. म्हणून, 'प्रत्येक मांजर आपापल्या परीनं माझं लक्ष वेधून घेण्याचा प्रयत्न करत'  होते. 'मला कुरवाळा' असे सांगण्यासाठीच ती 'मियाँव'चा  कलकलाट करत होती.

  
  

• उत्तर लिहिताना वापरावे असे महत्त्वाचे शब्द: एकटं वाटणे, लाड करून घ्यायची सवय, लक्ष वेधून घेणे, मला कुरवाळा, प्रेमासाठी आसुसलेली.

प्रश्न ३: 'झेन्या' आणि 'नमस्कार करणारा कुत्रा'  यांच्या स्वभावातील विरोधाभास प्राण्यांबद्दल काय सांगून जातो?

• उत्तर: 'आम्ही हवे आहोत का ?' या पाठात लेखिका शांता शेळके यांनी कुत्र्यांच्या विभागाचे  वर्णन करताना दोन वेगळ्या स्वभावाच्या कुत्र्यांची ओळख करून दिली आहे. झेन्या 'रागीट' होता, तर दुसरा कुत्रा 'एकदम सालस'  होता. हा विरोधाभास दाखवतो की, माणसांप्रमाणेच प्रत्येक प्राण्याचा स्वतःचा वेगळा स्वभाव असतो. त्यांची 'चिडकी आणि शांत'  अशी रूपे असू शकतात. काही प्राणी आजारपणामुळे (उदा. 'कानामागं मोठं गळू' ) किंवा भितीमुळे 'झेन्या'सारखे आक्रमक होतात, तर काही 'नमस्कार'  करण्याइतके माणसाळलेले आणि प्रेमळ असतात.

  
  

• उत्तर लिहिताना वापरावे असे महत्त्वाचे शब्द: रागीट, सालस, विरोधाभास, वेगळा स्वभाव, चिडकी, शांत, माणसाळलेले.

प्रश्न ४: 'जन्मापासून आंधळी' असूनही ती मांजरी इस्पितळात 'विश्वासानं वावरते', याचे कारण काय असावे?

• उत्तर: 'आम्ही हवे आहोत का ?' या पाठात शांता शेळके यांनी एका आंधळ्या मांजरीचा  हृदयस्पर्शी अनुभव सांगितला आहे. ही मांजरी 'इथंच जन्मलेलं... पोर'  होती. जन्मापासून आंधळी असूनही ती 'विश्वासानं वावरते' कारण तिला इस्पितळातील लोकांनी (जसे भरत) प्रेमाने 'पाळलं'  होते. जरी तिला 'दिसत मात्र नाही' , तरी तिथल्या माणसांचा स्पर्श, आवाज आणि वागणूक यातून तिने 'सगळ्यांना'  ओळखले होते. माणसांनी दिलेल्या प्रेमामुळे आणि सुरक्षिततेच्या जाणिवेमुळेच ती त्या अनोळखी जगातही विश्वासाने वावरू शकत होती.

  
  

• उत्तर लिहिताना वापरावे असे महत्त्वाचे शब्द: जन्मापासून आंधळी, विश्वासानं वावरते, इथंच जन्मलेलं, पाळलं, सुरक्षितता, सगळ्यांना ओळखते.

प्रश्न ५: इस्पितळातील प्राण्यांना त्यांच्या मालकांची आडनावं  का दिली असावीत, असे तुम्हाला वाटते?

• उत्तर: 'आम्ही हवे आहोत का ?' या पाठात शांता शेळके यांना मांजरांच्या विभागात 'जॅक जाधव', 'बकुल गोखले' अशी मालकांची आडनावं  दिलेली दिसली. माझ्या मते, ही आडनावं देण्यामागे दोन कारणे असू शकतात. एक म्हणजे, इस्पितळाच्या सोयीसाठी; प्राण्यांची ओळख पटवणे, त्यांच्या प्रकृतीचा 'तक्ता'  सांभाळणे आणि त्यांच्या मालकांशी संपर्क ठेवणे सोपे जावे. दुसरे कारण अधिक भावनिक आहे; हे प्राणी त्यांच्या मालकांच्या कुटुंबाचा एक भाग आहेत, हे दाखवणे. आडनाव लावल्यामुळे ते केवळ 'प्राणी' न राहता, त्यांना एक 'कौटुंबिक ओळख' मिळते, जी माणसांप्रमाणेच त्यांनाही महत्त्वाची असते.

  
  

• उत्तर लिहिताना वापरावे असे महत्त्वाचे शब्द: आडनावं, ओळख पटवणे, प्रकृतीतले तक्ता, भावनिक, कुटुंबाचा भाग, कौटुंबिक ओळख.

मागील बोर्ड परीक्षेत आलेले प्रश्न (Previous Years' Board Questions): - 5 questions

प्रश्न १: लेखिकेने वर्णन केलेल्या मांजरांच्या विभागाचे  चित्रण तुमच्या शब्दांत करा.

• उत्तर: 'आम्ही हवे आहोत का ?' या पाठात लेखिका शांता शेळके यांनी 'आनंदाचे झाड'  या ललित लेखसंग्रहातून जनावरांच्या इस्पितळाचे वर्णन केले आहे. मांजरांचा विभाग हा एका 'लहानशी पण स्वच्छ खोलीत'  होता. त्यात 'स्वयंपाकघरातले ओटे'  जेवढ्या उंचीचे कट्टे होते. त्या कट्ट्यांखाली 'जाळीने विभागलेले छोटे छोटे खण' होते, ज्यात प्रत्येक 'पेशंट'  होता. प्रत्येक मांजराजवळ खाद्यपदार्थासाठी व पाण्याची अशा 'दोन बशा' , 'मऊ अंथरुण' आणि प्रकृतीचा 'तक्ता'  होता.

  
  

प्रश्न २: कुत्र्यांच्या विभागातील 'सावरीच्या कापसाचे जणू मऊमऊ गोळेच!'  हे पिलं पाहून लेखिकेला काय वाटले?

• उत्तर: 'आम्ही हवे आहोत का ?' या पाठात शांता शेळके यांनी प्राण्यांच्या इस्पितळातील  प्राणिविश्वाचे मार्मिक चित्रण केले आहे. कुत्र्यांच्या विभागात लेखिकेला एका 'भली दांडगी अतिशय देखणी कुत्री' आणि 'टोपलीत तिची बरीच पिलं'  दिसली. ती पिलं 'अजून डोळेही न उघडलेली'  होती. ती 'पांढरी' आणि 'ठिपक्याठिपक्यांची'  होती. ती 'सावरीच्या कापसाचे जणू मऊमऊ गोळेच'  आहेत, असे लेखिकेला वाटले. त्यांची 'इवले कान, इवल्या शेपट्या, लालसर ओली नाकं' पाहून लेखिका 'कितीतरी वेळ मी त्यांच्याकडं बघतच राहिले', इतक्या त्या पिलांनी लेखिकेचे मन मोहून टाकले.

  
  

प्रश्न ३: "प्रत्येक मांजर आपापल्या परीनं माझं लक्ष वेधून घेण्याचा प्रयत्न करत आहे."  - मांजरांनी लक्ष वेधण्यासाठी काय केले?

• उत्तर: 'आम्ही हवे आहोत का ?' या पाठात लेखिका शांता शेळके यांनी 'माणसाच्या प्रेमासाठी आसुसलेल्या'  प्राण्यांचे वर्णन केले आहे. जेव्हा लेखिका आणि भरत मांजरांच्या खोलीत गेले, तेव्हा सर्व मांजरं 'चमकली'. लेखिकेचे लक्ष वेधून घेण्यासाठी 'काही मांजरं जाळीवर नाक घासू लागतात' , 'काही नखांनी जाळ्या खरवडू लागतात'. सर्व मांजरांनी 'मियाँव, मियाँव, मियाँव' असा 'कोवळ्या, निबर, भरीव, किनऱ्या आवाजांचा एकच कलकलाट'  सुरू केला.

  
  

प्रश्न ४: 'आम्हांला तुमची गरज आहे...' हे वाक्य लेखिकेला 'आत कुठंतरी हालवून सोडतं', असे का म्हटले आहे?

• उत्तर: 'आम्ही हवे आहोत का ?' या पाठात शांता शेळके यांनी प्राण्यांच्या इस्पितळातील  आपल्या अनुभवाचे वर्णन केले आहे. लेखिकेने इस्पितळाच्या दाराशीच 'आम्हांला तुमची गरज आहे; तुम्हांला आम्ही हवे आहोत का?'  हे वाक्य वाचले. ते वाक्य म्हणजे 'माणसाच्या दयाबुद्धीला, करुणेला मुक्या प्राण्यांनी केलेलं ते आवाहन होतं'. प्राण्यांना माणसाच्या मदतीची, प्रेमाची गरज असते, पण माणसांना स्वार्थापलीकडे जाऊन त्या मुक्या प्राण्यांची खरोखरच गरज (प्रेम) आहे का, हा 'मनाला भिडणारा'  प्रश्न त्या वाक्यात होता. या थेट आणि मार्मिक आवाहनामुळेच ते वाक्य लेखिकेला 'आत कुठंतरी हालवून सोडतं'.

प्रश्न ५: 'झेन्या, चूप!'  या भरतच्या ओरडण्यावर झेन्याची प्रतिक्रिया काय होती व त्यातून काय दिसते?

• उत्तर: 'आम्ही हवे आहोत का ?' या पाठात लेखिका शांता शेळके यांनी प्राण्यांच्या इस्पितळातील  विविध प्राण्यांच्या स्वभावाचे वर्णन केले आहे. जेव्हा 'झेन्या' नावाचा कुत्रा चिडून लेखिकेच्या 'अंगावर झेप घेऊ बघतो' , तेव्हा भरत त्याच्यावर खेकसतो आणि त्याला 'आपल्या पाहुण्या आहेत त्या'  असे सांगून चूप बसायला सांगतो. भरतच्या ओरडण्यावर, 'झेन्या जणू समजल्यासारखा चूप बसतो'. या प्रतिक्रियेवरून दिसते की, प्राणी जरी रागीट असले तरी ते माणसाळलेले असतात, त्यांना सूचना समजतात आणि ते आपल्या मालकाचे (किंवा काळजी घेणाऱ्याचे) ऐकतात.

  
  

About BhashaLab

BhashaLab is a dynamic platform dedicated to the exploration and mastery of languages - operating both online and offline. Aligned with the National Education Policy (NEP) 2020 and the National Credit Framework (NCrF), we offer language education that emphasizes measurable learning outcomes and recognized, transferable credits.

We offer:

1. NEP alligned offline language courses for degree colleges - English, Sanskrit, Marathi and Hindi

2. NEP alligned offline language courses for schools - English, Sanskrit, Marathi and Hindi

3. Std VIII, IX and X - English and Sanskrit Curriculum Tuitions - All boards

4. International English Olympiad Tuitions - All classes

5. Basic and Advanced English Grammar - Offline and Online - Class 3 and above

6. English Communication Skills for working professionals, adults and students - Offline and Online

Contact: +91 86577 20901, +91 97021 12044

Mail: info@bhashalab.com

Website: www.bhashalab.com

Found any mistakes or suggestions? Click here to send us your feedback!