12. रंग मजेचे रंग उद्याचे - Class 10 - Aksharbharati

Poet’s Name: अंजली कुलकर्णी

Bilingual Summary (सारांश)

मराठी:अंजली कुलकर्णी यांच्या ‘रंग मजेचे रंग उद्याचे’ या कवितेत निसर्ग संवर्धनाचा संदेश दिला आहे. संगणक युगात माणसाचा मातीशी असलेला नाळसंबंध तोडता कामा नये, हे कवयित्री अधोरेखित करतात. कष्ट करणाऱ्यांना पाठबळ द्यावे, देशी झाडे लावावीत, डोंगर-पाण्याचे जतन करावे आणि निसर्गसौंदर्य जपावे असे त्या सुचवतात. निसर्गाची कदर केली तर पैसाऔकात असूनही मनाला खरी तृप्ती मिळते, हा संदेश कवितेतून दिला आहे.

English:In the poem Rang Mazeche Rang Udyache (The Colors of Today, the Colors of Tomorrow), poet Anjali Kulkarni conveys the message of environmental conservation. She emphasizes that even in the computer age, mankind’s bond with soil should never be broken. The poet suggests supporting hardworking farmers, planting native trees, conserving mountains and water bodies, and protecting nature’s beauty. The poem teaches that true satisfaction comes not from wealth but from living in harmony with nature.

Bilingual Theme / Central Idea (मध्यवर्ती कल्पना)

मराठी:निसर्ग संवर्धन आणि मातीशी नाळ जपणे हेच खऱ्या आनंदाचे साधन आहे.

English:The central idea is that preserving nature and staying rooted to the soil is the true source of happiness.

पाठातील महत्त्वाचे मुद्दे (Key Points for Revision)

1. निसर्ग संवर्धनाचा संदेश कवितेत आहे.

2. संगणकयुगातही मातीशी नाळ जपण्याचे आवाहन केले आहे.

3. कष्ट करणाऱ्यांना पाठबळ द्यावे असा संदेश आहे.

4. देशी झाडे लावून पर्यावरणाचे संतुलन राखण्याचा सल्ला दिला आहे.

5. पैसाऔकात असूनही खरी तृप्ती निसर्गातून मिळते.

Glossary (शब्दार्थ)

Poetry-Specific: ओळींचा सरळ अर्थ लिहा

[Stanza 1]ओळ: फुलाफुलांचे दाट ताटवे, जिथे पोचते दृष्टी...

संदर्भ: या ओळींमध्ये निसर्गसौंदर्याचे वर्णन आहे.

सरळ अर्थ: डोळ्यांना दिसेल तिथवर निसर्ग रंगीबेरंगी फुलांनी सजला आहे.

[Stanza 2]ओळ: मातीमध्ये जे हात राबती, त्यांस देऊ पुष्टी...

संदर्भ: या ओळी कष्टकऱ्यांचे महत्त्व सांगतात.

सरळ अर्थ: शेतकरी मेहनत करतात, त्यांना आधार द्यायला हवा.

[Stanza 3]ओळ: उिळू, फेकू डोंगरी, रुजतील देशी झाडे...

संदर्भ: या ओळी झाडलावणीचे महत्त्व अधोरेखित करतात.

सरळ अर्थ: डोंगरांवर देशी झाडे लावल्याने पर्यावरण टिकते.

[Stanza 4]ओळ: मिळेल पैसा, मिळेल दौलत, यंत्रांच्या संगती...

संदर्भ: या ओळी आधुनिकतेविषयी आहेत.

सरळ अर्थ: पैसा आणि यंत्रे असूनही खरी तृप्ती निसर्गात आहे.

[Stanza 5]ओळ: गव्हरेश्मी सळसळण्याच्या जगास सांगू गोष्टी...

संदर्भ: या ओळींमध्ये निसर्गाचे जिवंत चित्र आहे.

सरळ अर्थ: निसर्गाच्या सळसळीतून जीवनाचे धडे शिकता येतात.

True or False (चूक की बरोबर) with Reasons

1. विधान: कवितेत संगणकयुगाचे कौतुक केले आहे.

   उत्तर: चूक. कारण कवयित्रीने मातीशी नाळ तुटू नये असा संदेश दिला आहे.

   
   

2. विधान: शेतकऱ्यांना आधार देणे आवश्यक आहे.

   उत्तर: बरोबर. कारण ते मातीमध्ये मेहनत करतात.

   
   

3. विधान: निसर्ग जपला तर खरी तृप्ती मिळते.

   उत्तर: बरोबर. कारण दौलत असूनही समाधान निसर्गातून मिळते.

   
   

4. विधान: कविता केवळ निसर्गाच्या सौंदर्याचे वर्णन करते, संदेश देत नाही.

   उत्तर: चूक. कारण कवितेत पर्यावरण संवर्धनाचा संदेश आहे.

   
   

5. विधान: देशी झाडे लावणे हा कवितेतील उपाय आहे.

   उत्तर: बरोबर. कारण झाडे लावून पर्यावरणाचे रक्षण होते.

Personal Opinion (स्वमत)

प्रश्न १: कवयित्रीने मातीशी नाळ जपण्याचे आवाहन का केले आहे?

उत्तर:Paragraph 1: ‘रंग मजेचे रंग उद्याचे’ या कवितेत निसर्ग संवर्धनाचा संदेश दिला आहे.Paragraph 2: मातीशी नाळ जपल्यास अन्न, पाणी, शुद्ध हवा मिळते आणि जीवन सुंदर होते.

महत्त्वाचे शब्द: कविता, माती, नाळ, निसर्ग, संवर्धन.

प्रश्न २: निसर्गसंवर्धनासाठी कोणते उपाय सुचवले आहेत?

उत्तर:Paragraph 1: कवितेत निसर्गसंवर्धनासाठी काही उपाय दिले आहेत.Paragraph 2: झाडे लावणे, पाण्याचे जतन करणे आणि कष्टकऱ्यांना आधार देणे हे उपाय महत्त्वाचे आहेत.

महत्त्वाचे शब्द: निसर्ग, संवर्धन, झाडे, पाणी, आधार.

प्रश्न ३: आधुनिक युगातसुद्धा निसर्गाचे महत्त्व काय आहे?

उत्तर:Paragraph 1: या कवितेत आधुनिक युगाचा उल्लेख आला आहे.Paragraph 2: पैसा आणि यंत्रे असूनही जीवनाचे खरे समाधान निसर्गाशी जोडलेले आहे.

महत्त्वाचे शब्द: आधुनिक युग, पैसा, यंत्रे, निसर्ग, समाधान.

प्रश्न ४: ही कविता विद्यार्थ्यांना कोणता संदेश देते?

उत्तर:Paragraph 1: अंजली कुलकर्णी यांच्या कवितेत विद्यार्थ्यांसाठी उपयुक्त धडे आहेत.Paragraph 2: विद्यार्थ्यांनी निसर्गाचे रक्षण करून भविष्य सुंदर करावे, हा संदेश कवितेत आहे.

महत्त्वाचे शब्द: कविता, विद्यार्थी, निसर्ग, रक्षण, संदेश.

प्रश्न ५: तुम्हाला कवितेतील कोणती ओळ जास्त आवडली आणि का?

उत्तर:Paragraph 1: या कवितेत अनेक सुंदर ओळी आहेत.Paragraph 2: मला ‘मातीमध्ये जे हात राबती, त्यांस देऊ पुष्टी’ ही ओळ आवडली कारण ती शेतकऱ्यांचा गौरव करते.

महत्त्वाचे शब्द: ओळ, आवड, शेतकरी, गौरव, पुष्टी.

Bilingual Poetry Appreciation (रसग्रहण)

मराठी:

• कवितेचे कवयित्री: अंजली कुलकर्णी

• कवितेचा विषय: निसर्ग संवर्धन

• मध्यवर्ती कल्पना: निसर्ग जपल्यास जीवन सुंदर होते.

• आवडलेली ओळ: “मातीमध्ये जे हात राबती, त्यांस देऊ पुष्टी”

• कविता आवडण्याचे कारण: कवितेत आधुनिक काळाशी जोडलेला वास्तववादी पर्यावरण संदेश आहे.

English:

• Poet: Anjali Kulkarni

• Subject of the Poem: Environmental conservation

• Central Idea: Life becomes meaningful when nature is preserved.

• Favourite Line: “Those who toil in the soil must be supported”

• Why I like the poem: It blends environmental awareness with poetic beauty.

  
  

मागील बोर्ड परीक्षेत आलेले प्रश्न (Previous Years' Board Questions)

प्रश्न १: ‘निसर्ग जपल्यास खरी तृप्ती मिळते’ – या विचाराचे स्पष्टीकरण द्या.

उत्तर:Paragraph 1: ‘रंग मजेचे रंग उद्याचे’ या कवितेत निसर्गसंवर्धनाचा संदेश दिला आहे.Paragraph 2: माणूस पैसाऔकात असूनही असमाधानी असतो, पण निसर्गाशी नाळ जपल्यास खरी तृप्ती मिळते.

प्रश्न २: ‘देशी झाडे लावणे हा निसर्गसंवर्धनाचा महत्त्वाचा उपाय आहे’ – या विचाराची उपयुक्तता स्पष्ट करा.

उत्तर:Paragraph 1: या कवितेत झाडे लावण्याचे महत्त्व अधोरेखित केले आहे.Paragraph 2: देशी झाडे लावल्याने पर्यावरणाचा समतोल राखला जातो आणि पुढील पिढीसाठी निसर्ग संरक्षित राहतो.

About BhashaLab

BhashaLab is a dynamic platform dedicated to the exploration and mastery of languages - operating both online and offline. Aligned with the National Education Policy (NEP) 2020 and the National Credit Framework (NCrF), we offer language education that emphasizes measurable learning outcomes and recognized, transferable credits.

We offer:

1. NEP alligned offline language courses for degree colleges - English, Sanskrit, Marathi and Hindi

2. NEP alligned offline language courses for schools - English, Sanskrit, Marathi and Hindi

3. Std VIII, IX and X - English and Sanskrit Curriculum Tuitions - All boards

4. International English Olympiad Tuitions - All classes

5. Basic and Advanced English Grammar - Offline and Online - Class 3 and above

6. English Communication Skills for working professionals, adults and students - Offline and Online

Contact: +91 86577 20901, +91 97021 12044

Mail: info@bhashalab.com

Website: www.bhashalab.com

Found any mistakes or suggestions? Click here to send us your feedback!