2. कः, का, किम् ? - Who? Which? What? - Class 8 - Amod
- 6 days ago
- 5 min read
Updated: 24 hours ago
Bilingual Summary
English
This lesson introduces the three grammatical genders in Sanskrit and their corresponding pronouns and question words.
Masculine (Pullingam): Uses Eshah (This) and Sah (That/He) with the question word Kah (Who?).
Feminine (Strilingam): Uses Esha (This) and Sa (That/She) with the question word Ka (Who?).
Neuter (Napumsakalingam): Uses Etad (This) and Tad (That/It) with the question word Kim (What?).
The lesson also includes a story about a thirsty crow to practice verbs and a section on indeclinables (Avyayas) indicating place, such as Atra (Here), Tatra (There), and Kutra (Where).
Marathi (मराठी)
हा पाठ संस्कृतमधील तीन लिंगे आणि त्यांच्याशी संबंधित सर्वनामे व प्रश्नार्थक शब्द यांची ओळख करून देतो.
१. पुल्लिंग: यामध्ये एषः (हा) आणि सः (तो) ही सर्वनामे असून कः (कोण?) हा प्रश्नार्थक शब्द वापरला जातो.
२. स्त्रीलिंग: यामध्ये एषा (ही) आणि सा (ती) ही सर्वनामे असून का (कोण?) हा प्रश्नार्थक शब्द वापरला जातो.
३. नपुंसकलिंग: यामध्ये एतद् (हे) आणि तद् (ते) ही सर्वनामे असून किम् (काय?) हा प्रश्नार्थक शब्द वापरला जातो.
तसेच, या पाठामध्ये क्रियापदांचा सराव करण्यासाठी 'तहानलेला कावळा' ही गोष्ट आणि अत्र (येथे), तत्र (तेथे), कुत्र (कोठे) यांसारख्या स्थलवाचक अव्ययांचा परिचय करून दिला आहे.
Glossary (शब्दार्थ)
Sanskrit (संस्कृत) | English | Marathi (मराठी) |
एषः | This (Masculine) | हा |
सः | That / He (Masculine) | तो |
कः | Who? (Masculine) | कोण? |
एषा | This (Feminine) | ही |
सा | That / She (Feminine) | ती |
का | Who? (Feminine) | कोण? |
एतद् | This (Neuter) | हे |
तद् | That (Neuter) | ते |
किम् | What? (Neuter) | काय? |
चलति | Walks | चालतो/चालते |
धावति | Runs | धावतो/धावते |
वर्षति | Rains | पाऊस पडतो |
गर्जति | Roars | गर्जना करतो |
पिपीलिका | Ant | मुंगी |
विकसति | Blooms | उमलते |
व्यजनम् | Fan | पंखा |
रेलयानम् | Train | रेल्वे / आगगाडी |
काकः | Crow | कावळा |
तृषार्तः | Thirsty | तहानलेला |
पाषाणखण्डान् | Stones / Pebbles | खडे / दगडाचे तुकडे |
क्षिपति | Throws / Drops | टाकतो/फेकतो |
उपरि | Up / Above | वर |
अत्र | Here | येथे |
तत्र | There | तेथे |
कुत्र | Where? | कोठे? |
अन्यत्र | Elsewhere | दुसरीकडे |
एकत्र | Together | एकत्र |
Sentence-by-Sentence Translation
Sanskrit (संस्कृत) | English Translation | Marathi Translation (मराठी भाषांतर) |
२.१ एषः / सः | 2.1 This (M) / That (M) | २.१ हा / तो |
एषः असीमः । | This is Aseem. | हा असीम आहे. |
एषः चलति । | This (he) walks. | हा चालतो. |
कः चलति ? | Who walks? | कोण चालतो? |
एषः असीमः चलति । | This Aseem walks. | हा असीम चालतो. |
सः प्रसादः । | That is Prasad. | तो प्रसाद आहे. |
सः धावति । | That (he) runs. | तो धावतो. |
कः धावति ? | Who runs? | कोण धावतो? |
सः प्रसादः धावति । | That Prasad runs. | तो प्रसाद धावतो. |
योगेशः धावति । | Yogesh runs. | योगेश धावतो. |
अर्जुनः गच्छति । | Arjun goes. | अर्जुन जातो. |
मेघः वर्षति । | The cloud rains. | ढग વરસतो (पाऊस पडतो). |
सिंहः गर्जति । | The lion roars. | सिंह गर्जना करतो. |
२.२ एषा / सा | 2.2 This (F) / That (F) | २.२ ही / ती |
एषा नीलिमा । | This is Nilima. | ही नीलिमा आहे. |
एषा गायति । | This (she) sings. | ही गाते. |
का गायति ? | Who sings? | कोण गाते? |
एषा नीलिमा गायति । | This Nilima sings. | ही नीलिमा गाते. |
सा स्वाती । | That is Swati. | ती स्वाती आहे. |
सा नृत्यति । | That (she) dances. | ती नाचते. |
का नृत्यति ? | Who dances? | कोण नाचते? |
सा स्वाती नृत्यति । | That Swati dances. | ती स्वाती नाचते. |
२.३ एतद् / तद् | 2.3 This (N) / That (N) | २.३ हे / ते |
एतत् फलम् । | This is a fruit. | हे फळ आहे. |
एतत् पतति । | This falls. | हे पडते. |
किं पतति ? | What falls? | काय पडते? |
एतत् फलं पतति । 24 | This fruit falls. | हे फळ पडते. |
तत् कमलम् । 25 | That is a lotus. | ते कमळ आहे. |
तत् विकसति । 26 | That blooms. | ते उमलते. |
किं विकसति ? 27 | What blooms? | काय उमलते? |
तत् कमलं विकसति । 28 | That lotus blooms. | ते कमळ उमलते. |
पठत-बोधत (अव्ययानि) | Read & Understand (Adverbs) | वाचा आणि समजून घ्या (अव्यये) |
शुनकः अत्र । 29 | The dog is here. | कुत्रा येथे आहे. |
बालिका अत्र । 30 | The girl is here. | मुलगी येथे आहे. |
पर्वतः तत्र । 31 | The mountain is there. | पर्वत तेथे आहे. |
वृक्षः तत्र । 32 | The tree is there. | झाड तेथे आहे. |
वायुः कुत्र ? 33 | Where is the air/wind? | हवा कोठे आहे? |
वायुः सर्वत्र । 34 | Air is everywhere. | हवा सर्वत्र आहे. |
यानं कुत्र ? 35 | Where is the vehicle? | वाहन कोठे आहे? |
यानम् अत्र नास्ति । 36 | The vehicle is not here. | वाहन येथे नाही. |
यानं तत्र नास्ति । 37 | The vehicle is not there. | वाहन तेथे नाही. |
यानम् अन्यत्र । 38 | The vehicle is elsewhere. | वाहन दुसरीकडे आहे. |
कन्दुकः कुत्र ? कन्दुकः अत्र । | Where is the ball? The ball is here. | चेंडू कोठे आहे? चेंडू येथे आहे. |
नदी कुत्र ? नदी तत्र । | Where is the river? The river is there. | नदी कोठे आहे? नदी तेथे आहे. |
प्रकाशः कुत्र ? प्रकाशः सर्वत्र । | Where is light? Light is everywhere. | प्रकाश कोठे आहे? प्रकाश सर्वत्र आहे. |
बालिका, कन्दुकः शुनकः च एकत्र । | The girl, the ball, and the dog are together. | मुलगी, चेंडू आणि कुत्रा एकत्र आहेत. |
Exercises (भाषाभ्यासः)
5.1. Answer in one full sentence in Sanskrit (पूर्णवाक्येन उत्तरं लिखत)
The following are question formation exercises from the text converted into Q&A format for practice.
प्रश्न: मृगः धावति । (Create a question)
उत्तरम्: कः धावति ?
प्रश्न: छात्रः लिखति । (Create a question)
उत्तरम्: कः लिखति ?
प्रश्न: फलं पतति । (Create a question)
उत्तरम्: किं पतति ?
प्रश्न: बालिका गायति । (Create a question)
उत्तरम्: का गायति ?
प्रश्न: मर्कटः खादति । (Create a question)
उत्तरम्: कः खादति ?
प्रश्न: एषा पश्यति । (Create a question)
उत्तरम्: का पश्यति ?
5.2. Answer in your medium's language (माध्यमभाषया उत्तरत)
Story Completion: The Thirsty Crow
Instructions: Fill in the blanks using the words from the table to complete the story.
Sanskrit Text with Answers:
एकः काकः अतीव तृषार्तः । सः अत्र-तत्र भ्रमति । सः वने एकं घटं पश्यति । किन्तु घटे जलम् अल्पम् । सः खिन्नः भवति । सः घटस्य समीपे पाषाणखण्डान् पश्यति । सः एकैकं पाषाणखण्डं घटे क्षिपति । तेन जलम् उपरि आगच्छति । काकः जलं पिबति । सन्तुष्टः च भवति ।
Translation of the completed story:
English
One crow was very thirsty. He wanders here and there. He sees a pot in the forest. But there is very little water in the pot. He becomes sad/disappointed. He sees stones near the pot. He throws one stone at a time into the pot. Due to that, the water comes up. The crow drinks the water. And he becomes satisfied.
Marathi (मराठी)
एक कावळा खूप तहानलेला असतो. तो इथे-तिथे भटकतो. तो वनात एक घागर/माठ पाहतो. पण माठात पाणी थोडे असते. तो दुःखी/खिन्न होतो. तो माठाच्या जवळ खडे पाहतो. तो एक-एक खडा माठात टाकतो. त्यामुळे पाणी वर येते. कावळा पाणी पितो आणि संतुष्ट होतो.
5.3. Diagram/Flowchart Answers (जालरेखाचित्रं/प्रवाहिजालं पूरयत)
योग्यस्तम्भेषु शब्दान् लिखत (Write words in the correct columns)
सः (Masculine)
चन्द्रः
वृद्धः
अश्वः
सा (Feminine)
लता
पादरक्षा
शाटिका
पेटिका
तत् (Neuter)
पत्रम्
दुग्धम्
विमानम्
गृहम्
About BhashaLab
BhashaLab is a dynamic platform dedicated to the exploration and mastery of languages - operating both online and offline. Aligned with the National Education Policy (NEP) 2020 and the National Credit Framework (NCrF), we offer language education that emphasizes measurable learning outcomes and recognized, transferable credits.
We offer:
1. NEP alligned offline language courses for degree colleges - English, Sanskrit, Marathi and Hindi
2. NEP alligned offline language courses for schools - English, Sanskrit, Marathi and Hindi
3. Std VIII, IX and X - English and Sanskrit Curriculum Tuitions - All boards
4. International English Olympiad Tuitions - All classes
5. Basic and Advanced English Grammar - Offline and Online - Class 3 and above
6. English Communication Skills for working professionals, adults and students - Offline and Online
Contact: +91 86577 20901, +91 97021 12044
Mail: info@bhashalab.com
Website: www.bhashalab.com
Found any mistakes or suggestions? Click here to send us your feedback!
Comments