19. राष्ट्रभक्तिः - Patriotism - Class 8 - Amod
- 5 days ago
- 5 min read
Updated: 4 minutes ago
Bilingual Summary
English
This lesson tells a short but inspiring story about patriotism and civic duty. A traveller used to commute by train daily. One day, he saw a schoolgirl sitting behind him on a long bench. She opened her school bag, took out a needle and thread, and started stitching the torn seat (cushion) of the bench. The traveller, curious, asked her why she was carrying a needle and thread and what she was doing. The girl replied, "This train is for us. It is indeed the nation's property. Protecting it is our prime duty. I am doing just that." Her answer was very enlightening and left the traveller deep in thought. The lesson concludes by urging all students to be committed to protecting and nurturing national property.
Marathi (मराठी)
हा पाठ देशभक्ती आणि नागरिक कर्तव्यावर आधारित एक लहान पण प्रेरणादायी कथा सांगतो. एक प्रवासी दररोज ट्रेनने प्रवास करत असे. एकदा त्याच्या मागे एका बाकावर एक शाळकरी मुलगी बसली होती. तिने अचानक दप्तरातून सुई आणि दोरा काढला आणि बाकाचे फाटलेले आसन शिवायला सुरुवात केली. प्रवाशाने कुतूहलाने तिला विचारले की ती शाळेच्या दप्तरात सुई-दोरा का आणते आणि ती काय करत आहे. त्यावर मुलीने उत्तर दिले, "ही रेल्वे आपल्यासाठी आहे. ही राष्ट्राची संपत्ती आहे. तिचे रक्षण करणे हे आपले आद्य कर्तव्य आहे. मी तेच करत आहे." तिचे हे उत्तर अतिशय बोधप्रद होते आणि त्यामुळे प्रवासी विचारमग्न झाला. पाठाच्या शेवटी सर्व विद्यार्थ्यांना राष्ट्रसंपत्तीचे रक्षण आणि संवर्धन करण्यासाठी कटिबद्ध होण्याचे आवाहन केले आहे.
Glossary (शब्दार्थ)
Sanskrit (संस्कृत) | English | Marathi (मराठी) |
राष्ट्रभक्तिः | Patriotism | देशभक्ती / राष्ट्रभक्ती |
यात्रिकः | Traveller / Passenger | प्रवासी |
प्रतिदिनम् | Every day | दररोज |
रेलयानेन | By train | रेल्वेने / आगगाडीने |
पृष्ठतः | Behind | मागे |
दीर्घासने | On a long bench/seat | लांब बाकावर |
शालास्यूतम् | School bag | शाळेचे दप्तर |
सूचिम् | Needle | सुई |
सूत्रम् | Thread | दोरा |
कुतूहलेन | With curiosity | कुतूहलाने |
निवेश्य | Having inserted/put | ओवून / घालून |
छिन्नम् | Torn / Cut | फाटलेले |
तल्पम् | Seat / Cushion / Mattress | आसन / गादी |
यथापूर्वम् | As before (Repaired) | पूर्वीसारखे |
आद्यम् | First / Prime | पहिले / आद्य |
बोधप्रदम् | Enlightening / Instructive | बोधप्रद |
भूरि | Much / Abundantly | खूप |
कटिबद्धाः | Committed / Ready | कटिबद्ध / तयार |
संवर्धनाय | For nurturing / growth | वाढवण्यासाठी / संवर्धनासाठी |
Sentence-by-Sentence Translation
English Translation | Marathi Translation (मराठी भाषांतर) | |
राष्ट्रभक्तिः | Patriotism | राष्ट्रभक्ती |
अथ कोऽपि यात्रिकः प्रतिदिनं रेलयानेन यात्रां करोति स्म । | Once, a traveller used to travel daily by train. | एक प्रवासी दररोज रेल्वेने प्रवास करत असे. |
एकदा तस्यैव पृष्ठतः दीर्घासने एका छात्रा उपाविशत् । | Once, a student sat behind him on the long bench. | एकदा त्याच्याच मागे एका बाकावर एक विद्यार्थिनी बसली. |
अकस्मात् सा शालास्यूतम् उद्घाट्य सूचिं तथा सूत्रं स्व्यकरोत् । | Suddenly, she opened her school bag and took out a needle and thread. | अचानक तिने शाळेचे दप्तर उघडून सुई आणि दोरा स्वीकारला (काढला). |
यात्रिकः कुतूहलेन तां पश्यति स्म । | The traveller was watching her with curiosity. | प्रवासी कुतूहलाने तिला पाहत होता. |
'बालिका शालास्यूते किमर्थं सूचिसूत्रे आनयति ? | 'Why does the girl bring needle and thread in the school bag? | 'मुलगी शाळेच्या दप्तरात सुई-दोरा कशासाठी आणते? |
तथा च रेलयाने ताभ्यां किं प्रयोजनम् ?' इति यात्रिकः अचिन्तयत् । | And what is the use of them in the train?' thought the traveller. | आणि रेल्वेमध्ये त्याचा काय उपयोग?' असा विचार प्रवाशाने केला. |
सा बालिका सूच्यां सूत्रं निवेश्य आसनस्य छिन्नं तल्पं यथापूर्वम् अकरोत् । | That girl threaded the needle and repaired (made as before) the torn seat cushion. | त्या मुलीने सुईत दोरा ओवून आसनाचे फाटलेले कापड/गादी पूर्ववत (दुरुस्त) केली. |
यात्रिकः अपृच्छत्, "अयि बालिके, त्वं किं करोषि ?" | The traveller asked, "Oh girl, what are you doing?" | प्रवाशाने विचारले, "अगं मुली, तू हे काय करत आहेस?" |
बालिका अवदत्, "एतद् रेलयानम् अस्माकं कृते अस्ति । | The girl said, "This train is for us. | मुलगी म्हणाली, "ही रेल्वे आपल्यासाठी आहे. |
एतत् राष्ट्रस्य सम्पत्तिः खलु । | This is indeed the nation's property. | ही खरोखर राष्ट्राची संपत्ती आहे. |
तस्य सुरक्षणम् अस्माकम् आद्यं कर्तव्यम् एव । | Protecting it is our prime duty. | तिचे रक्षण करणे हे आपले आद्य कर्तव्यच आहे. |
अहं तदेव करोमि ।" | I am doing just that." | मी तेच करत आहे." |
बालिकायाः एतद् उत्तरम् अतीव बोधप्रदम् । | This answer of the girl was very enlightening. | मुलीचे हे उत्तर अतिशय बोधप्रद होते. |
अनेन उत्तरेण भूरि प्रभावितः सः यात्रिकः विचारमग्नोऽभवत् । | Greatly influenced by this answer, the traveller became lost in thought. | या उत्तराने खूप प्रभावित झालेला तो प्रवासी विचारमग्न झाला. |
भोः बालकाः, वयमपि सर्वे राष्ट्रसम्पत्तेः सुरक्षणाय, राष्ट्ररक्षणाय संवर्धनाय च कटिबद्धाः भवामः । | Oh children, let us all also be committed to the protection of national property, protection of the nation, and its growth. | मुलांनो, आपण सर्वजण सुद्धा राष्ट्रसंपत्तीच्या सुरक्षेसाठी, राष्ट्ररक्षणासाठी आणि संवर्धनासाठी कटिबद्ध होऊया. |
राष्ट्रधर्मम् आचरामः । | Let us practice the duty towards the nation. | आपण राष्ट्रधर्माचे आचरण करूया. |
Exercises (भाषाभ्यासः)
1. Answer in one sentence (एकवाक्येन उत्तरत)
यात्रिकः केन यात्रां करोति स्म ?
उत्तरम्: यात्रिकः रेलयानेन यात्रां करोति स्म । (The traveller used to travel by train.)
छात्रा कुत्र उपाविशत् ?
उत्तरम्: छात्रा यात्रिकस्य पृष्ठतः दीर्घासने उपाविशत् । (The student sat on the long bench behind the traveller.)
बालिकायाः शालास्यूते किम् आसीत् ?
उत्तरम्: बालिकायाः शालास्यूते सूचिः तथा सूत्रम् आसीत् । (There was a needle and thread in the girl's school bag.)
वयं किम् आचरामः ?
उत्तरम्: वयं राष्ट्रधर्मम् आचरामः । (We practice duty towards the nation.)
बालिकायाः उत्तरं कीदृशम् अस्ति ?
उत्तरम्: बालिकायाः उत्तरम् अतीव बोधप्रदम् अस्ति । (The girl's answer is very enlightening.)
2. Answer in medium language (माध्यमभाषया उत्तरं लिखत)
Q1. का नाम राष्ट्रसम्पत्तिः ? (What is national property?)
English: National property refers to resources and facilities that belong to the entire nation and are meant for public use. Examples include trains, buses, roads, public parks, historical monuments, schools, and hospitals. These are maintained by the government using public money (taxes).
Marathi: राष्ट्रसंपत्ती म्हणजे अशा साधनसुविधा ज्या संपूर्ण राष्ट्राच्या मालकीच्या असतात आणि जनतेच्या वापरासाठी असतात. उदाहरणे: रेल्वे, बस, रस्ते, सार्वजनिक उद्याने, ऐतिहासिक वास्तू, शाळा आणि रुग्णालये. कररूपाने जमा झालेल्या जनतेच्या पैशातून सरकार यांची देखभाल करते.
3. Create questions (प्रश्ननिर्माणं कुरुत)
यात्रिकः कुतूहलेन बालिकां पश्यति स्म ।
प्रश्न: यात्रिकः कथम् बालिकां पश्यति स्म ? (How did the traveller look at the girl?)
वाहनस्य सुरक्षणम् अस्माकम् आद्यं कर्तव्यम् ।
प्रश्न: वाहनस्य सुरक्षणम् अस्माकं कीदृशं कर्तव्यम् ? (What kind of duty is protecting the vehicle?)
4. Synonyms from text (समानार्थकशब्दान् लिखत)
(अ) औत्सुक्यम् - कुतूहलम्
(आ) धनम् - सम्पत्तिः
(इ) विद्यालयः - शाला
(ई) दोरकः - सूत्रम्
5. Antonyms from text (विरुद्धार्थकशब्दान् लिखत)
(अ) नयति (Takes) × आनयति (Brings)
(आ) उत्तिष्ठति (Stands up) × उपाविशत् (Sat down)
6. Who said to whom? (कः कं वदति ?)
वाक्यम्: "अयि बालिके, त्वम् किं करोषि ?"
कः वदति: यात्रिकः (Traveller)
कं वदति: बालिकाम् / छात्राम् (To the girl/student)
7. Match Adjectives and Nouns (विशेषण-विशेष्य मेलनं)
Visheshanam (Adjective) | Visheshyam (Noun) |
बोधप्रदम् (Enlightening) | उत्तरम् (Answer) |
विचारमग्नः (Lost in thought) | यात्रिकः (Traveller) |
छिन्नम् (Torn) | तल्पम् (Seat cushion) |
8. Classify Words (कोष्टकं पूरयत)
नाम (Noun) | सर्वनाम (Pronoun) | लटुरूपाणि (Present Tense) | लङ्रुपाणि (Past Tense) |
बालिकया | अहम् | आचरामः | अभवत् |
आसनस्य | एतद् | पृच्छति | उपाविशत् |
उत्तरेण | अस्माकम् | करोमि | |
यात्राम् | आनयति |
About BhashaLab
BhashaLab is a dynamic platform dedicated to the exploration and mastery of languages - operating both online and offline. Aligned with the National Education Policy (NEP) 2020 and the National Credit Framework (NCrF), we offer language education that emphasizes measurable learning outcomes and recognized, transferable credits.
We offer:
1. NEP alligned offline language courses for degree colleges - English, Sanskrit, Marathi and Hindi
2. NEP alligned offline language courses for schools - English, Sanskrit, Marathi and Hindi
3. Std VIII, IX and X - English and Sanskrit Curriculum Tuitions - All boards
4. International English Olympiad Tuitions - All classes
5. Basic and Advanced English Grammar - Offline and Online - Class 3 and above
6. English Communication Skills for working professionals, adults and students - Offline and Online
Contact: +91 86577 20901, +91 97021 12044
Mail: info@bhashalab.com
Website: www.bhashalab.com
Found any mistakes or suggestions? Click here to send us your feedback!
Comments