2. चिव चिव चिमण्या...- Chiv chiv chimnya - Class 8 - Sugambharati 1

Lesson Type: Prose (पाठ)

Lesson Number: २

Lesson Title: चिव चिव चिमण्या...

Author's Name: विजय तेंडुलकर

Bilingual Summary (सारांश)

मराठी: 'चिव चिव चिमण्या...' हा विजय तेंडुलकर यांनी लिहिलेला एक ललित लेख आहे. यात लेखक त्यांच्या एका लहान मैत्रिणीच्या आग्रहामुळे तिच्या शाळेतील नाटकाला जातात. तिथे गेल्यावर प्रेक्षागृहातील लहान मुलांचा अल्लडपणा, दंगा-मस्ती आणि उत्साह यांचे ते साक्षीदार होतात. नाटकादरम्यान झाड, पोस्टाची पेटी बनलेल्या लहान कलावंतांचे निरागस सादरीकरण, त्यांच्या चुका आणि गाण्या-नाचण्यातील गोडवा पाहून लेखक हरवून जातात. कार्यक्रम संपल्यावर बसमधून घरी परतताना मुलांचा तोच उत्साह, गाणी आणि 'चिवचिवाट' पाहून लेखकाला आपल्या अंगाला चिकटलेल्या प्रौढपणाची खंत वाटते आणि हे प्रौढपणाचे नाटक फेकून देता आले असते तर किती बरे झाले असते, असे त्यांना वाटते.

English: 'Chiv Chiv Chimnya...' is a light-hearted essay by Vijay Tendulkar. In it, the author attends his young friend's school play at her insistence. There, he witnesses the innocence, mischief, and enthusiasm of the children in the audience. During the play, the author is captivated by the innocent performances of the little actors portraying a tree, a postbox, etc., and the sweetness in their mistakes, songs, and dances. After the event, while returning home on the school bus, seeing the children's unabated excitement, singing, and "chirping," the author laments the "drama of adulthood" that has stuck to him and wishes he could cast it away.

Bilingual Theme / Central Idea (मध्यवर्ती कल्पना)

मराठी: लहान मुलांच्या निरागस, अल्लड आणि उत्साही विश्वाचे दर्शन घडवून, त्या तुलनेत मोठ्या माणसांच्या आयुष्यात आलेला गंभीरपणा आणि हरवलेले बालपण यावर भाष्य करणे, ही या पाठाची मध्यवर्ती कल्पना आहे. प्रौढपणामुळे गमावलेल्या सहजतेची आणि मोकळेपणाची खंत व्यक्त करणे, हा लेखकाचा मुख्य उद्देश आहे.

English: The central idea of this lesson is to showcase the innocent, carefree, and enthusiastic world of children and, in contrast, to comment on the seriousness and lost childhood in the lives of adults. The author's main objective is to express regret over the loss of spontaneity and freeness due to adulthood.

पाठातील महत्त्वाचे मुद्दे (Key Points for Revision):

• लेखकाची छोटी मैत्रीण त्यांना तिच्या शाळेच्या नाटकाचे आमंत्रण देण्यासाठी येते.

• नाटकाला गेलेल्या लेखकाला प्रेक्षागृहात लहान मुलांच्या दंगा-मस्तीचा अनुभव येतो.

• नाटकात मुलांनी झाड, पोस्टाची पेटी, इलेक्ट्रिकचा खांब अशी पात्रे साकारली होती.

• लहान कलावंतांचे सादरीकरण, त्यांच्या चुका आणि नाच-गाणे लेखकाला खूप विलोभनीय वाटतात.

• परत येताना बसमधील मुलांचा उत्साह पाहून लेखकाला आपल्या प्रौढपणाची खंत वाटते.

Bilingual Character Sketch (पात्रांचे स्वभावचित्रण):

छोटी मैत्रीण:

• मराठी: लेखकाची छोटी मैत्रीण ही एक चिमुरडी, उत्साही, अल्लड आणि बोलकी मुलगी आहे. तिला तिच्या शाळेच्या नाटकाचा खूप अभिमान आहे. ती मोठ्या हक्काने लेखकांना नाटकाला येण्याचा आग्रह करते. तिच्यात आत्मविश्वास आहे, हे तिच्या रंगमंचावरून लेखकांना शोधण्याच्या कृतीतून दिसते.

• English: The author's little friend is a young, enthusiastic, carefree, and talkative girl. She is very proud of her school play. She insists with great authority that the author attend the play. She is confident, which is evident when she tries to spot the author from the stage.

लेखक:

• मराठी: लेखक हे एक समंजस आणि संवेदनशील व्यक्तिमत्व आहेत. ते छोट्या मैत्रिणीच्या आग्रहाखातर आपला वेळ काढून नाटकाला जातात. मुलांच्या गोंधळाचा त्यांना त्रास होत नाही, उलट ते त्याचे निरीक्षण करतात. लहान मुलांच्या निरागस कलाविष्कारात ते रमून जातात. शेवटी, त्यांना हरवलेल्या बालपणाची खंत वाटते, यातून त्यांची भावनिक बाजू दिसून येते.

• English: The author is an understanding and sensitive personality. He takes time out of his busy schedule to attend the play for his little friend. He is not bothered by the children's chaos; instead, he observes it. He gets engrossed in the innocent artistic expressions of the children. In the end, his emotional side is revealed when he feels a sense of loss for his own childhood.

  
  

Glossary (शब्दार्थ)

True or False (चूक की बरोबर) with Reasons

विधान १: छोट्या मैत्रिणीचे आई-बाबा तिचे नाटक बघायला गेले नाहीत.

• उत्तर: बरोबर. कारण, तिच्या मम्मीला वेळ नव्हता आणि पप्पांच्या मते, लहान मुलांची नाटके पाहण्यासारखी नसतात.

विधान २: लेखकाला छोट्या मैत्रिणीने विचारलेले कोडे लगेच ओळखता आले.

• उत्तर: चूक. कारण, लेखकाने "शरणचिठ्ठी दिली, नाही बोवा ओळखता येत!".

विधान ३: प्रेक्षागृहातील मुले शांतपणे नाटक सुरू होण्याची वाट पाहत होती.

• उत्तर: चूक. कारण, ती "एकमेकांच्या कळा काढत होती. एकमेकांना चिमकुटे घेत होती." आणि खूप दंगा करत होती.

विधान ४: नाटकातील मुलांनी साकारलेली झाडाची आणि पोस्टाच्या पेटीची पात्रे लेखकाला खूप आवडली.

• उत्तर: बरोबर. कारण, ती सोंगे पाहणे "खूप विलोभनीय होते" असे लेखकाने म्हटले आहे.

विधान ५: परत येताना बसमधील मुले शांतपणे झोपली होती.

• उत्तर: चूक. कारण, ती "कसली कसली इंग्रजी, मराठी गाणी ओरडत होत्या" आणि बस दणाणून सोडत होती.

Personal Opinion (स्वमत):

प्रश्न १: 'नाटकात नाट्य कमीजास्त असले, तरी या चिमण्या कलावंतांत मात्र ओतप्रोत होते' हा लेखकाचा विचार तुमच्या शब्दांत स्पष्ट करा.

• उत्तर: 'चिव चिव चिमण्या...' या पाठात लेखक विजय तेंडुलकर यांनी मुलांच्या नाटकाचे वर्णन करताना हा अत्यंत मार्मिक विचार मांडला आहे. नाटकाची संहिता किंवा सादरीकरण कदाचित व्यावसायिक दृष्ट्या उत्तम नसले तरी, त्यातील कलाकारांचा उत्साह आणि निरागसता हीच खरी नाट्यमयता होती, असे लेखकाला वाटते.

  या विचाराचा अर्थ असा आहे की, मोठ्या माणसांच्या नाटकांमध्ये अभिनय आणि तंत्रशुद्धतेवर भर दिला जातो. पण मुलांच्या नाटकाचे खरे सौंदर्य त्यांच्या सहज, नैसर्गिक वावरण्यात असते. त्यांच्याकडून होणाऱ्या चुका, नाचताना-गाताना येणारा निरागसपणा, चेहऱ्यावरचे खरेखुरे भाव हे कोणत्याही लिखित संवादापेक्षा जास्त नाट्यमय आणि मनाला भिडणारे असतात. या लहान कलावंतांमध्ये अभिनय करण्याचा आव नसतो, तर ते जे काही करतात ते मनापासून करतात. हा 'ओतप्रोत' असलेला उत्साह आणि निरागसता हेच त्यांच्या नाट्याचे खरे यश होते, असे लेखकाला वाटते.

• उत्तर लिहिताना वापरावे असे महत्त्वाचे शब्द: निरागसता, उत्साह, सहजपणा, नैसर्गिक अभिनय, नाट्यमयता, चिमणे कलावंत.

  
  

प्रश्न २: प्रेक्षागृहात लेखकाला आलेले अनुभव तुमच्या शब्दांत लिहा.

• उत्तर: 'चिव चिव चिमण्या...' या पाठात लेखक विजय तेंडुलकर यांनी नाटकाला गेल्यावर प्रेक्षागृहात आलेले अनुभव विनोदी शैलीत मांडले आहेत. हे अनुभव म्हणजे लहान मुलांच्या अल्लड विश्वाची एक झलकच आहे.

  लेखक जेव्हा प्रेक्षागृहात पोहोचले, तेव्हा त्यांना चारही बाजूंनी लहान मुलांच्या फौजेने घेरले होते. तिथे मुले शांत बसलेली नव्हती, तर एकमेकांना चिमटे काढणे, खोड्या काढणे, एकमेकांच्या शाळांची उणीदुणी काढणे अशा गोष्टी करत होती. नाटकाआधीच तिथे जणू स्पर्धेला सुरुवात झाली होती. याच गोंधळात, लेखकाच्या पाठीत कुणाचा तरी गुच्चा बसला, तर कुणी त्यांच्या मांडीवरून पलीकडे जाऊन दुसऱ्याच्या डोक्यात टप्पू मारला. 'कोकिळाबाईं'च्या धमक्यांचाही मुलांवर तात्पुरताच परिणाम झाला. मुलांचा हा उत्साह, दंगा आणि अल्लडपणा लेखकाने जवळून अनुभवला.

• उत्तर लिहिताना वापरावे असे महत्त्वाचे शब्द: प्रेक्षागृह, अनुभव, दंगा, मस्ती, अल्लडपणा, खोड्या, उत्साह.

मागील बोर्ड परीक्षेत आलेले प्रश्न (Previous Years' Board Questions):

प्रश्न १: पाठाच्या शेवटी लेखकाला कोणती खंत वाटते?

• उत्तर: 'चिव चिव चिमण्या...' या पाठाच्या शेवटी लेखक विजय तेंडुलकर यांनी एक गंभीर आणि अंतर्मुख करणारी खंत व्यक्त केली आहे. ही खंत म्हणजे प्रौढपणामुळे हरवलेल्या बालपणाबद्दलची हळहळ आहे.

  शाळेच्या बसमधून परत येताना, लहान मुलांचा उत्साह, त्यांची गाणी, खिदळणे आणि 'चिवचिवाट' पाहून लेखक स्वतःच्या शांत आणि गंभीर स्वभावाकडे पाहतात. त्यांना जाणवते की, आपल्या अंगाला 'प्रौढपणाचे नाटक' चिकटले आहे, जे आपल्याला मुलांप्रमाणे मोकळेपणाने वागू देत नाही. हा प्रौढपणा त्यांना 'वाईट' आणि 'दुष्ट' वाटतो. लहान मुलांप्रमाणे पुन्हा एकदा मोकळे, हलके आणि निरागस होता आले असते, तर किती छान झाले असते, अशी खंत लेखकाला वाटते.

  
  

प्रश्न २: लेखकाच्या छोट्या मैत्रिणीने त्यांना नाटकाला येण्याचा आग्रह कसा केला ते लिहा.

• उत्तर: 'चिव चिव चिमण्या...' या पाठाच्या सुरुवातीलाच लेखकाची छोटी मैत्रीण त्यांच्या घरी येते आणि मोठ्या उत्साहाने व हक्काने त्यांना नाटकाला येण्याचे आमंत्रण देते.

  ती सकाळी सकाळी लेखकाच्या घरी येते आणि 'नाटक' हे उत्तर असलेले एक कोडे घालते. नाटक तिच्या शाळेचे असून, ते 'अश्रूंची फुले' या प्रसिद्ध नाटकापेक्षाही 'टॉप' आहे, असे ती शपथेवर सांगते. ती स्वतः त्यात 'बेबी'चे काम करत असल्याचेही सांगते. तिचे आई-बाबा येणार नसतात, त्यामुळे 'तुम्ही याच' असा ती हट्ट धरते. आपल्या छबूताई बाईंनासुद्धा ते नाटक आवडल्याचे आणि त्यांनी आपला गालगुच्चा घेतल्याचे सांगून ती नाटकाचे महत्त्व पटवून देते. तिच्या या निरागस, पण आत्मविश्वासपूर्ण आग्रहापुढे लेखकाला 'नाही' म्हणवण्याची हिंमत होत नाही.

About BhashaLab

BhashaLab is a dynamic platform dedicated to the exploration and mastery of languages - operating both online and offline. Aligned with the National Education Policy (NEP) 2020 and the National Credit Framework (NCrF), we offer language education that emphasizes measurable learning outcomes and recognized, transferable credits.

We offer:

1. NEP alligned offline language courses for degree colleges - English, Sanskrit, Marathi and Hindi

2. NEP alligned offline language courses for schools - English, Sanskrit, Marathi and Hindi

3. Std VIII, IX and X - English and Sanskrit Curriculum Tuitions - All boards

4. International English Olympiad Tuitions - All classes

5. Basic and Advanced English Grammar - Offline and Online - Class 3 and above

6. English Communication Skills for working professionals, adults and students - Offline and Online

Contact: +91 86577 20901, +91 97021 12044

Mail: info@bhashalab.com

Website: www.bhashalab.com

Found any mistakes or suggestions? Click here to send us your feedback!