5.अहम् / त्वम् - I and You - Class 8 - Amod
- 5 days ago
- 5 min read
Updated: 11 hours ago
Bilingual Summary
English This lesson introduces the First Person (Asmad) and Second Person (Yushmad) pronouns in Sanskrit across Singular, Dual, and Plural forms.
Section 5.1 & 5.3 (First Person): Introduces Aham (I) with the verb ending -ami, Avam (We two) with -avah, and Vayam (We all) with -amah. It uses a student's daily routine as an example.
Section 5.2 & 5.4 (Second Person): Introduces Tvam (You) with the verb ending -asi, Yuvam (You two) with -athah, and Yuyam (You all) with -atha. This is presented through a dialogue between a teacher and a student. The lesson concludes with a nursery rhyme titled "Chataka! Chataka!" addressed to a sparrow (or bird), asking it to sing, accept water and food, and teach its language to a lonely child.
Marathi (मराठी) हा पाठ संस्कृतमधील उत्तम पुरुष (First Person) आणि मध्यम पुरुष (Second Person) सर्वनामांची ओळख करून देतो.
भाग ५.१ आणि ५.३ (उत्तम पुरुष): यामध्ये अहम् (मी) साठी क्रियापदाला '-आमि', आवाम् (आम्ही दोघे) साठी '-आवः' आणि वयम् (आम्ही सर्व) साठी '-आमः' हे प्रत्यय वापरले आहेत.
भाग ५.२ आणि ५.४ (मध्यम पुरुष): यामध्ये त्वम् (तू) साठी क्रियापदाला '-असि', युवाम् (तुम्ही दोघे) साठी '-अथः' आणि यूयम् (तुम्ही सर्व) साठी '-अथ' हे प्रत्यय वापरले आहेत. पाठाच्या शेवटी 'चटक! चटक!' हे एक बडबडगीत आहे. यामध्ये एका चिमणीशी (किंवा पक्षाशी) संवाद साधला आहे, तिला पाणी आणि दाणे देऊन स्वतःची भाषा शिकवण्याची विनंती एका एकटा असलेल्या मुलाने केली आहे.
Glossary (शब्दार्थ)
Sanskrit (संस्कृत) | English | Marathi (मराठी) |
अहम् | I | मी |
अस्मि | (I) am | (मी) आहे |
प्रभाते | In the morning | सकाळी |
स्नानम् | Bath | स्नान / अंघोळ |
प्रातराशम् | Breakfast | नाश्ता |
मध्याह्ने | At noon | दुपारी |
सायङ्काले | In the evening | संध्याकाळी |
रात्रौ | At night | रात्री |
त्वम् | You (Singular) | तू |
कदा | When? | केव्हा? |
सपादसप्तवादने | At 7:15 | सव्वा सात वाजता |
आवाम् | We two | आम्ही दोघे |
वयम् | We all | आम्ही सर्व |
युवाम् | You two | तुम्ही दोघे |
यूयम् | You all | तुम्ही सर्व |
चटक | Sparrow / Bird | चिमणी / पक्षी |
नीडे | In the nest | घरट्यात |
गगने | In the sky | आकाशात |
वारयिता | One who stops/prevents | अडवणारा |
खिन्नः | Sad / Depressed | दुःखी / उदास |
तोषय | Satisfy / Please | संतोष दे / खुश कर |
Sentence-by-Sentence Translation
Sanskrit (संस्कृत) | English Translation | Marathi Translation (मराठी भाषांतर) |
५.१ अहम् | 5.1 I | ५.१ मी |
अहं बालकः अस्मि । | I am a boy. | मी मुलगा आहे. |
अहं प्रभाते स्नानं करोमि । | I take a bath in the morning. | मी सकाळी अंघोळ करतो. |
अहं बालिका अस्मि । | I am a girl. | मी मुलगी आहे. |
अहं प्रातराशं खादामि । | I eat breakfast. | मी नाश्ता करते. |
अहं मध्याह्ने शालां गच्छामि । | I go to school at noon. | मी दुपारी शाळेत जातो/जाते. |
अहं सायङ्काले खेलामि । | I play in the evening. | मी संध्याकाळी खेळतो/खेळते. |
अहं रात्रौ निद्रां करोमि । | I sleep at night. | मी रात्री झोपतो/झोपते. |
५.२ त्वम् | 5.2 You | ५.२ तू |
शिक्षिका: त्वं कुत्र वससि ? | Teacher: Where do you live? | शिक्षिका: तू कोठे राहतोस? |
छात्रः: अहं नाशिकनगरे वसामि । | Student: I live in Nashik city. | विद्यार्थी: मी नाशिक शहरात राहतो. |
शिक्षिका: त्वं कदा खेलसि ? | Teacher: When do you play? | शिक्षिका: तू केव्हा खेळतोस? |
छात्रः: अहं सायङ्काले सपादसप्तवादने खेलामि । | Student: I play at 7:15 in the evening. | विद्यार्थी: मी संध्याकाळी सव्वा सात वाजता खेळतो. |
शिक्षिका: तर्हि कदा अध्ययनं करोषि ? | Teacher: Then when do you study? | शिक्षिका: मग अभ्यास केव्हा करतोस? |
छात्रः: रात्रौ दशवादनपर्यन्तम् अध्ययनं करोमि । | Student: I study until 10 o'clock at night. | विद्यार्थी: रात्री दहा वाजेपर्यंत अभ्यास करतो. |
५.३ आवाम् / वयम् | 5.3 We two / We all | ५.३ आम्ही दोघे / आम्ही सर्व |
आवां लिखावः । | We two write. | आम्ही दोघे लिहितो. |
वयं लिखामः । | We all write. | आम्ही सर्व लिहितो. |
आवां धावावः (Text implies similar structure) | We two run. | आम्ही दोघे धावतो. |
वयं धावामः । | We all run. | आम्ही सर्व धावतो. |
५.४ युवाम् / यूयम् | 5.4 You two / You all | ५.४ तुम्ही दोघे / तुम्ही सर्व |
त्वं पश्यसि । | You see/watch. | तू पाहतोस. |
युवां पश्यथः । | You two see/watch. | तुम्ही दोघे पाहता. |
यूयं पश्यथ । | You all see/watch. | तुम्ही सर्व पाहता. |
Poem Translation: Chataka! Chataka! (चटक ! चटक !)
Verse 1 Oh Sparrow, Sparrow, Oh Sparrow! You chirp "Chiv, Chiv", Oh bird! You live happily in the nest, you fly in the sky. You eat sweet fruits.
मराठी: अरे चिमण्या, चिमण्या, अरे चिमण्या! हे पक्ष्या, तू "चिव चिव" ओरडतोस/कूजन करतोस. तू घरट्यात सुखाने राहतोस, तू (आकाशात) उडतोस. तू गोड फळे खातोस.
Verse 2 You wander in the clean, vast sky. Indeed, there is no one to stop/prevent you. My parents are not here (at home). I am indeed alone and sad.
मराठी: तू स्वच्छ आणि विशाल आकाशात विहार करतोस. खरोखर (तुला) अडवणारा कोणीही नाही. माझे आई-वडील इथे नाहीत. मी खरोखर एकटा आणि दुःखी आहे.
Verse 3 Come near, oh friend "Chiv Chiv". I give you many grains. Accept the chickpeas/grains, drink water. You again chirp "Chiv, Chiv, Chiv".
मराठी: हे "चिव चिव" मित्रा, जवळ ये. मी तुला खूप धान्य देतो. चणे स्वीकार कर (खा), पाणी पी. तू पुन्हा "चिव, चिव, चिव" असे ओरड (रट).
Verse 4 Satisfy me, speak sweetly. Teach me your language too.
मराठी: मला संतुष्ट कर (आनंद दे), गोड बोल (आलाप कर). मला सुद्धा तुझी भाषा शिकव.
Exercises (भाषाभ्यासः)
1. Choose and write the correct option (योग्यं पर्यायं चिनुत लिखत च)
अहम् उपविशामि । (उपविशामि/उपविशामः)
वयम् क्रीडामः । (वयं/आवां) - Note: Image shows (3\overline{15}/\overline{44}) which are likely garbled options for Vayam/Avam but grammatical rule dictates Vayam for Kridamah.
वयं भ्रमामः । (भ्रमामि/भ्रमामः)
वयं नमामः । (नमामि/नमामः)
अहम् हसामि । (अहं/वयं)
त्वम् वदसि । (त्वं/यूयं)
यूयम् क्षिपथ । (युवाम्/यूयम्) - Note: Based on grammar rules for suffix -tha.
त्वम् नृत्यसि । (त्वं/यूयं)
युवाम् लिखथः । (युवाम्/यूयम्) - Note: Based on grammar rules for suffix -thah.
यूयं पठथ । (पठसि/पठथ)
2. Write the verb forms (क्रियापदरूपाणि लिखत)
Instructions: Complete the verb form based on the subject provided.
सः गदति (Root: गद्)
तौ गर्जतः (Root: गर्ज)
ते वदन्ति (Root: वद्)
सा जल्पति (Root: जल्प्)
ते जपतः (Root: जप्) (Feminine Dual)
ताः जयन्ति (Root: जय्)
त्वं कूजसि (Root: कूज्)
युवां नमथः (Root: नम्)
यूयं खादथ (Root: खाद्)
अहं क्रीडामि (Root: क्रीड्)
आवां हसावः (Root: हस्)
वयं वसामः (Root: वस्)
युवकौ तपतः (Root: तप्)
पुरुषाः धावन्ति (Root: धाव्)
बालिकाः भ्रमन्ति (Root: भ्रम्)
महिले यजतः (Root: यज् - assuming yajña relates to verb yaj) OR यच्छतः (if root is Yam/Yach). Note: The text says 'yajna', likely a typo for root 'yaj'. If Yaj: yajatah.
सैनिकाः रक्षन्ति (Root: रक्ष)
कृषकः वपति (Root: वप्)
About BhashaLab
BhashaLab is a dynamic platform dedicated to the exploration and mastery of languages - operating both online and offline. Aligned with the National Education Policy (NEP) 2020 and the National Credit Framework (NCrF), we offer language education that emphasizes measurable learning outcomes and recognized, transferable credits.
We offer:
1. NEP alligned offline language courses for degree colleges - English, Sanskrit, Marathi and Hindi
2. NEP alligned offline language courses for schools - English, Sanskrit, Marathi and Hindi
3. Std VIII, IX and X - English and Sanskrit Curriculum Tuitions - All boards
4. International English Olympiad Tuitions - All classes
5. Basic and Advanced English Grammar - Offline and Online - Class 3 and above
6. English Communication Skills for working professionals, adults and students - Offline and Online
Contact: +91 86577 20901, +91 97021 12044
Mail: info@bhashalab.com
Website: www.bhashalab.com
Found any mistakes or suggestions? Click here to send us your feedback!