6. ऑलिंपिक वलयांचा गोफ - Olympic Vartulacha Gof - Class 9 - Aksharbharati

Lesson Type: Prose (पाठ)

Lesson Number: ६

Lesson Title: ऑलिंपिक वर्तुळांचा गोफ

Author's Name: बाळ ज. पंडित

Bilingual Summary (सारांश)

मराठी: 'ऑलिंपिक वर्तुळांचा गोफ' हा बाळ ज. पंडित यांनी लिहिलेला माहितीपर पाठ आहे. यात ऑलिंपिक सामन्यांची सुरुवात, उद्दिष्टे आणि महत्त्व यावर प्रकाश टाकला आहे. ऑलिंपिक ध्वजावरील पाच वर्तुळे पाच खंडांच्या मैत्रीचे प्रतीक आहेत, तर 'सिटियस, ऑल्टियस, फॉर्टियस' (गतिमानता, उच्चता, तेजस्विता) हे ब्रीदवाक्य खेळाडूंना सर्वोत्तम कामगिरीसाठी प्रेरित करते. प्राचीन ग्रीसमध्ये सुरू झालेले हे सामने मध्यंतरी बंद पडल्यानंतर, १८९४ मध्ये कुबर टीन नावाच्या फ्रेंच क्रीडातज्ज्ञाने त्यांचे पुनरुज्जीवन केले. या सामन्यांचा मुख्य उद्देश देशा-देशांत मैत्री, समता आणि विश्वबंधुत्व वाढवणे हा आहे. जेसी ओवेन्स, एमिल झेटोपेक यांसारख्या खेळाडूंच्या उदाहरणांतून हा पाठ सिद्ध करतो की, क्रीडा क्षेत्रात कोणत्याही भेदभावाला स्थान नसते.

English: 'The Intertwining of the Olympic Rings' is an informative lesson by Bal J. Pandit that sheds light on the origin, objectives, and significance of the Olympic Games. The five rings on the Olympic flag symbolize the friendship of the five continents, while the motto "Citius, Altius, Fortius" (Faster, Higher, Stronger) inspires athletes to perform at their best. These games, which originated in ancient Greece, were discontinued for a period before being revived in 1894 by a French sports expert named Coubertin. The primary objective of these games is to promote friendship, equality, and universal brotherhood among nations. Through the examples of athletes like Jesse Owens and Emil Zátopek, the lesson proves that there is no place for discrimination in the field of sports.

Bilingual Theme / Central Idea (मध्यवर्ती कल्पना)

मराठी: ऑलिंपिक क्रीडा स्पर्धांची माहिती देऊन, या सामन्यांचे जागतिक शांतता, मैत्री आणि विश्वबंधुत्व वाढीस लावण्यातील महत्त्व स्पष्ट करणे, ही या पाठाची मध्यवर्ती कल्पना आहे. खेळ हे केवळ स्पर्धा नसून, ते विविध देशांतील लोकांना वंश, धर्म, आणि वर्ण यांसारख्या भेदांच्या पलीकडे जाऊन एकत्र आणणारे एक शक्तिशाली माध्यम आहे, हा संदेश या पाठातून मिळतो.

English: The central idea of this lesson is to provide information about the Olympic Games and to explain their importance in promoting world peace, friendship, and universal brotherhood. The lesson conveys the message that sports are not just competitions but a powerful medium that brings people from different countries together, transcending differences of race, religion, and color.

पाठातील महत्त्वाचे मुद्दे (Key Points for Revision):

• ऑलिंपिक ध्वजावरील पाच रंगांची वर्तुळे (लाल, पिवळा, निळा, हिरवा, काळा) पाच खंडांचे प्रतीक आहेत.

• 'सिटियस, ऑल्टियस, फॉर्टियस' हे ऑलिंपिकचे ब्रीदवाक्य असून त्याचा अर्थ 'गतिमानता, उच्चता, तेजस्विता' असा आहे.

• प्राचीन ऑलिंपिक सामने इ.स. पूर्व ७७६ मध्ये ग्रीस देशात सुरू झाले होते.

• आधुनिक ऑलिंपिक सामन्यांचे पुनरुज्जीवन १८९४ मध्ये फ्रान्समध्ये 'कुबर टीन' यांनी केले.

• ऑलिंपिक सामन्यांचा मुख्य उद्देश देशादेशांमध्ये सद्भावना, समता, मैत्री आणि विश्वबंधुत्व वाढवणे हा आहे.

Glossary (शब्दकोश)

True or False (चूक की बरोबर) with Reasons

विधान १: ऑलिंपिक ध्वजावरील पाच वर्तुळे पाच मुख्य खेळांचे प्रतीक आहेत.

• उत्तर: चूक. कारण, ही पाच वर्तुळे म्हणजे जगातील पाच खंड आहेत.

  
  

विधान २: प्राचीन ऑलिंपिक सामन्यांची सुरुवात इ.स. पूर्व ७७६ मध्ये ग्रीस देशात झाली.

• उत्तर: बरोबर. कारण, पाठात स्पष्ट उल्लेख आहे की, "इ. स. पूर्व ७७६ मध्ये हे सामने झाल्याची पहिली नोंद ग्रीस देशाच्या इतिहासात सापडते".

  
  

विधान ३: पहिले 'ऑलिंपिक व्हिलेज' फ्रान्समध्ये उभारण्यात आले.

• उत्तर: चूक. कारण, पहिले 'ऑलिंपिक व्हिलेज' १९५६ मध्ये मेलबोर्न येथे वसले होते.

  
  

विधान ४: आधुनिक ऑलिंपिक सामने दर पाच वर्षांनी भरवले जातात.

• उत्तर: चूक. कारण, हे सामने दर चार वर्षांनी होतात.

  
  

विधान ५: अमेरिकेतील जेसी ओवेन्स या खेळाडूने १९३६ च्या बर्लिन ऑलिंपिकमध्ये चार सुवर्णपदके जिंकली.

• उत्तर: बरोबर. कारण, पाठात म्हटले आहे की, "१९३6 मध्ये बर्लिनला झालेल्या ऑलिंपिक स्पर्धेत त्याने चार अजिंक्यपदे मिळवली".

Personal Opinion (स्वमत):

प्रश्न १: 'ऑलिंपिक म्हणजे विश्वबंधुत्व' ही संकल्पना स्पष्ट करा.

• उत्तर:'ऑलिंपिक वर्तुळांचा गोफ' या पाठात लेखकाने ऑलिंपिक सामन्यांचे वर्णन केवळ एक क्रीडा स्पर्धा असे न करता, त्याला 'विश्वबंधुत्व' या उदात्त संकल्पनेशी जोडले आहे.  'विश्वबंधुत्व' म्हणजे संपूर्ण जगाला एक कुटुंब मानणे आणि त्यानुसार सर्वांशी बंधुभावाने वागणे.

  ऑलिंपिक सामने हे या संकल्पनेचे मूर्तिमंत उदाहरण आहेत. या सामन्यांमध्ये पृथ्वीच्या पाठीवरील सर्व राष्ट्रांतील खेळाडू एकत्र येतात. ते आपला देश, धर्म, वंश, वर्ण हे सर्व भेद विसरून केवळ एक खेळाडू म्हणून स्पर्धेत उतरतात. ध्वजावरील एकमेकांत गुंफलेली पाच वर्तुळे पाच खंडांच्या मैत्रीचे प्रतीक आहेत. या स्पर्धेच्या निमित्ताने जगात सद्भावना, समता आणि मैत्री या भावना वाढीस लागतात. जेसी ओवेन्ससारख्या आफ्रिकी वंशाच्या खेळाडूचा साऱ्या जगाने केलेला गौरव हे सिद्ध करतो की, ऑलिंपिकमध्ये खेळाडूच्या कौशल्याला महत्त्व दिले जाते, त्याच्या देशा-धर्माला नाही.  म्हणूनच, 'ऑलिंपिक म्हणजे विश्वबंधुत्व' हे विधान अगदी यथार्थ आहे.

• उत्तर लिहिताना वापरावे असे महत्त्वाचे शब्द: विश्वबंधुत्व, मैत्री, समता, सद्भावना, जागतिक एकता, भेदभावरहित, खेळाडूवृत्ती.

  
  

प्रश्न २: एखाद्या खेळाडूच्या विजयामुळे त्याच्या देशालाही सन्मान मिळतो, हे पाठातील उदाहरणांच्या आधारे स्पष्ट करा.

• उत्तर:'ऑलिंपिक वर्तुळांचा गोफ' हा पाठ सांगतो की, खेळाडूचा विजय हा केवळ त्याचा वैयक्तिक विजय नसतो, तर तो त्याच्या देशाचाही गौरव असतो.  आंतरराष्ट्रीय स्तरावर खेळाडू आपल्या देशाचे प्रतिनिधित्व करत असतो आणि त्याचा पराक्रम हा देशाच्या शिरपेचात मानाचा तुरा खोवणारा ठरतो.

  पाठात एमिल झेटोपेक यांचे उत्तम उदाहरण दिले आहे. झेटोपेकने हेलसिंकीचे मैदान गाजवल्यावर जगातील सर्व लोकांना त्याच्याबद्दल अभिमान वाटलाच, पण त्याबरोबर झेकोस्लोव्हाकिया या त्याच्या देशाबद्दलही लोकांच्या मनात आदर निर्माण झाला. त्याचप्रमाणे, जेसी ओवेन्स अमेरिकेच्या यशाचा मोठा शिल्पकार ठरला आणि सुप्रसिद्ध हॉकी खेळाडू ध्यानचंद यांच्यामुळे भारताचे नाव कित्येक वर्षे जगात सर्वांच्या जिभेवर नाचत होते.  या उदाहरणांवरून हे स्पष्ट होते की, खेळाडूच्या विजयामुळे त्याचा देशही जगात ओळखला जातो आणि त्या देशाची प्रतिमा उजळते.

• उत्तर लिहिताना वापरावे असे महत्त्वाचे शब्द: देशाचा गौरव, सन्मान, प्रतिनिधित्व, आंतरराष्ट्रीय स्तर, देशाची प्रतिमा.

मागील बोर्ड परीक्षेत आलेले प्रश्न (Previous Years' Board Questions):

प्रश्न १: ऑलिंपिक ध्वजाचे वर्णन तुमच्या शब्दांत करा.

• उत्तर: 'ऑलिंपिक वर्तुळांचा गोफ' या पाठात लेखक बाळ ज. पंडित यांनी ऑलिंपिकच्या स्वतंत्र निशाणाचे, म्हणजेच ध्वजाचे, सुंदर वर्णन केले आहे.  हा ध्वज ऑलिंपिकच्या मूल्यांचे प्रतीक आहे.

  ऑलिंपिकचा ध्वज पांढऱ्याशुभ्र पार्श्वभूमीवर बनलेला आहे. ही शुभ्रधवल पार्श्वभूमी विशाल अंतराळाचे प्रतीक आहे. या ध्वजावर लाल, पिवळ्या, निळ्या, हिरव्या आणि काळ्या रंगांची पाच वर्तुळे एकमेकांमध्ये गुंफलेली आहेत. ही पाच वर्तुळे म्हणजे जगातील पाच खंड आहेत आणि त्यांची मैत्री दाखवण्यासाठी ती जणू हातांत हात घालून उभी आहेत, असे लेखक म्हणतात. या ध्वजावर 'सिटियस, ऑल्टियस, फॉर्टियस' हे ब्रीदवाक्य लिहिलेले आहे, जे खेळाडूंना गतिमानता, उच्चता आणि तेजस्विता यांचा संदेश देते.

  
  

प्रश्न २: आधुनिक ऑलिंपिक सामन्यांचे पुनरुज्जीवन का व कोणी केले?

• उत्तर: 'ऑलिंपिक वर्तुळांचा गोफ' या पाठात दिलेल्या माहितीनुसार, प्राचीन ग्रीसमधील ऑलिंपिक सामने इ.स. पूर्व ३९४ मध्ये बंद पडले होते.  त्यानंतर अनेक शतके जगाला या सामन्यांचा विसर पडला होता.

  या सामन्यांचे पुनरुज्जीवन १८९४ साली फ्रान्स देशात झाले. त्या वर्षी तिथे भरलेल्या 'ऑलिंपिक काँग्रेस'मध्ये 'कुबर टीन' नावाच्या एका फ्रेंच क्रीडातज्ज्ञाने ही कल्पना पुन्हा मांडली. देशा-देशांमधील मैत्री वाढावी, त्यांच्यात मित्रत्वाची स्पर्धा व्हावी, शरीरसंपदा वाढावी आणि बलसंवर्धन व्हावे यांसारख्या उदात्त हेतूंनी या आंतरराष्ट्रीय क्रीडास्पर्धा पुन्हा सुरू कराव्यात, असे ठरले. कुबर टीन यांच्या या प्रयत्नांमुळेच १८९६ पासून आधुनिक ऑलिंपिक सामने दर चार वर्षांनी वेगवेगळ्या देशांत भरवले जाऊ लागले.

  
  

About BhashaLab

BhashaLab is a dynamic platform dedicated to the exploration and mastery of languages - operating both online and offline. Aligned with the National Education Policy (NEP) 2020 and the National Credit Framework (NCrF), we offer language education that emphasizes measurable learning outcomes and recognized, transferable credits.

We offer:

1. NEP alligned offline language courses for degree colleges - English, Sanskrit, Marathi and Hindi

2. NEP alligned offline language courses for schools - English, Sanskrit, Marathi and Hindi

3. Std VIII, IX and X - English and Sanskrit Curriculum Tuitions - All boards

4. International English Olympiad Tuitions - All classes

5. Basic and Advanced English Grammar - Offline and Online - Class 3 and above

6. English Communication Skills for working professionals, adults and students - Offline and Online

Contact: +91 86577 20901, +91 97021 12044

Mail: info@bhashalab.com

Website: www.bhashalab.com

Found any mistakes or suggestions? Click here to send us your feedback!