top of page

    3. माझ्या अंगणात - Mazya anganat -Class 7 - Sulabhbharati

    • Nov 1
    • 9 min read

    Updated: Nov 5

    ree

    Lesson Type: Poetry

    Lesson Number: ३

    Lesson Title: माझ्या अंगणात

    Author/Poet's Name: ज्ञानेश्वर कोळी


    Bilingual Summary (सारांश)


    मराठी: 'माझ्या अंगणात' ही कविता शेतकऱ्याच्या मनातील भावना व्यक्त करते. शेतात काबाडकष्ट करून जेव्हा धान्य पिकते, तेव्हा शेतकऱ्याला होणारा आनंद यात वर्णिला आहे. शेतकरी आपल्या धान्याला (गहू, शाळवाचं मोती) काळ्या रानातील मोती-पवळे मानतो , ज्यामुळे त्याचे अंगण जणू लख्ख चांदण्याने भरून गेले आहे. हा रानमेवा (शेतातील धान्य) सर्वांनी मिळून-मिसळून खावा, कारण तो वाटल्याने वाढतो, असे कवीला वाटते. कामाचा शीण घालवणारी प्रेमळ आई आणि अंगणातील धान्य टिपायला येणारी पाखरे, यांच्याबद्दलच्या हळव्या भावनाही या कवितेत व्यक्त केल्या आहेत.


    English: 'In My Courtyard' is a poem that expresses the feelings of a farmer. It describes the joy a farmer feels after working hard day and night, upon seeing a bountiful harvest. The farmer considers his grains (wheat, jowar) as pearls and corals from the black soil , which make his courtyard seem as if it is filled with bright moonlight. The poet believes this bounty ('ranmeva') should be shared and eaten by all, as it only increases upon sharing. The poem also expresses tender sentiments for his loving mother who relieves his fatigue and for the birds that come to peck at the grains in his courtyard.


    Bilingual Theme / Central Idea (मध्यवर्ती कल्पना)


    मराठी: प्रस्तुत कवितेची मध्यवर्ती कल्पना ही 'शेतकऱ्याच्या मनातील आनंद व समृद्धीची भावना' आहे. शेतात पिकलेले धान्य हे शेतकऱ्यासाठी 'मोती-पवळे'  असून, हाच खरा 'रानमेवा' आहे. हा आनंद फक्त स्वतःपुरता न ठेवता, तो 'गुण्यागोविंदानं'  सर्वांसोबत वाटून खाण्याची उदार व उदात्त भावना यात व्यक्त झाली आहे. यासोबतच, आईच्या प्रेमाचा आणि निसर्गातील पाखरांबद्दलचा  जिव्हाळा हासुद्धा या कल्पनेचा एक अविभाज्य भाग आहे.


    English: The central idea of this poem is the 'farmer's feeling of joy and prosperity'. The grain harvested from the field is like 'pearls and corals'  to the farmer, and this is his true 'bounty' (ranmeva). The poem expresses a generous and noble sentiment of not keeping this joy to himself, but sharing it and eating it "in peace and harmony"  with everyone. Along with this, affection for his mother's love and for the birds in nature  is also an integral part of this theme.


    पाठातील महत्त्वाचे मुद्दे (Key Points for Revision):


    • शेतकऱ्याच्या शेतात पिकलेले गहू आणि ज्वारीचे दाणे (शाळवाचं मोती) काळ्या रानात मोत्यांसारखे सांडले आहेत.


    • शेतकऱ्याला हे धान्य मोती-पवळ्याच्या राशीप्रमाणे वाटते आणि त्यामुळे त्याचे अंगण लख्ख चांदण्याने भरल्यासारखे वाटते.


    • हा रानमेवा (धान्य) दिला-घेतल्याने वाढतो, म्हणून तो सर्वांनी गुण्यागोविंदाने खावा, असे कवीला वाटते.


    • काम करून थकल्यावर (जीव दमतो, शिणतो) आईने भरवलेला घास हा घरातील दुधावरच्या सायीप्रमाणे  प्रेमळ व महत्त्वाचा असतो.


    • अंगणात धान्य टिपणारी पाखरे जेव्हा दूर उडून जातात, तेव्हा कवीला वाईट वाटते व त्याच्या गालावर आसू (अश्रू) येतात.


    Bilingual Character Sketch (पात्रांचे स्वभावचित्रण): (If Applicable)


    (या कवितेत विशिष्ट पात्रे नसून, कवी स्वतः शेतकऱ्याच्या भूमिकेतून भावना व्यक्त करत आहे. त्यामुळे पात्रचित्रण लागू होत नाही.)


    Glossary (शब्दार्थ)


    शब्द (Word)

    समानार्थी शब्द (Synonym)

    विरुद्धार्थी शब्द (Antonym)

    शाळवाचं मोती

    ज्वारीचे दाणे


    -

    लख्ख

    स्वच्छ, प्रकाशमान

    अंधुक, मंद

    रास

    ढीग


    विखुरलेले

    मिजास

    तोरा, अभिमान


    नम्रता

    रानमेवा

    रानात पिकणारी फळे/धान्य


    -

    वाढतो

    अधिक होणे

    घटतो, कमी होतो

    शिणणे

    दमणे, थकणे [cite: 24]

    ताजेतवाने होणे

    माय

    आई, माता


    -

    आसू

    अश्रू, डोळ्यांतील पाणी [cite: 24]

    हास्य

    दूर

    लांब

    जवळ


    Poetry-Specific: ओळींचा सरळ अर्थ लिहा (For Poetry only)


    [Stanza 1]

    गहू शाळवाचं मोती काळ्या रानात सांडलं, आणि माझ्या अंगणात लख्ख चांदणं पडलं ।।१।।

    संदर्भ: प्रस्तुत ओळी कवी ज्ञानेश्वर कोळी यांच्या 'माझ्या अंगणात'  या कवितेतील आहेत. यात कवीने शेतात पिकलेल्या धान्याचे वर्णन केले आहे. सरळ अर्थ: कवी म्हणतो की, माझ्या काळ्या शेतात गहू आणि ज्वारीचे (शाळूचे) दाणे मोत्यांप्रमाणे विखुरलेले (सांडलेले) आहेत. ते दाणे इतके चमकदार आहेत की, जणू काही माझ्या अंगणात स्वच्छ, लख्ख चांदणेच पडले आहे.


    [Stanza 2]

    काळ्याशार मातीतुनी मोती-पवळ्याची रास, अंगणात माझ्या डुले रानमेव्याची मिजास ।।२।।

    संदर्भ: प्रस्तुत ओळी कवी ज्ञानेश्वर कोळी यांच्या 'माझ्या अंगणात'  या कवितेतील आहेत. यात कवीने धान्याच्या विपुलतेचे वर्णन केले आहे. सरळ अर्थ: त्या काळ्याशार मातीमधून मोती आणि प्रवाळांच्या (पोवळे) राशीप्रमाणे  (धान्याची रास) उगवल्या आहेत. हा जणू रानात पिकलेला मेवाच (रानमेवा) आहे, जो माझ्या अंगणात मोठ्या अभिमानाने (मिजास) डोलत आहे.


    [Stanza 3]

    दिला-घेतला वाढतो रानातला रानमेवा, तुम्ही आम्ही सारेजण गुण्यागोविंदानं खावा ।।३।।

    संदर्भ: प्रस्तुत ओळी कवी ज्ञानेश्वर कोळी यांच्या 'माझ्या अंगणात'  या कवितेतील आहेत. यात कवीने वाटून खाण्याची भावना व्यक्त केली आहे. सरळ अर्थ: रानात पिकलेला हा रानमेवा (धान्य) असा आहे की, तो एकमेकांना दिल्याने- घेतल्याने (वाटल्याने) अधिकच वाढतो (कमी होत नाही). त्यामुळे, तुम्ही-आम्ही सर्वांनी मिळून हा मेवा आनंदाने, सलोख्याने (गुण्यागोविंदाने) खावा.


    [Stanza 4]

    जीव दमतो, शिणतो घास भरवते माय, घरामंदी घरट्यात जशी दुधातली साय ।।४।।

    संदर्भ: प्रस्तुत ओळी कवी ज्ञानेश्वर कोळी यांच्या 'माझ्या अंगणात'  या कवितेतील आहेत. यात कवीने आईच्या प्रेमाचे महत्त्व सांगितले आहे. सरळ अर्थ: शेतात काम करून जेव्हा जीव खूप दमतो, थकतो (शिणतो) , तेव्हा माझी आई (माय) मला प्रेमाचा घास भरवते. आमच्या घरामधील (घरामंदी) घरट्यात, माझी आई जणू काही दुधावरच्या मऊ सायीप्रमाणे  प्रेमळ आणि महत्त्वाची आहे.


    [Stanza 5]

    अंगणात आज माझ्या दाणं टिपती पाखरं, दूर उडुनिया जाता आसू येती गालावर ।।५।।

    संदर्भ: प्रस्तुत ओळी कवी ज्ञानेश्वर कोळी यांच्या 'माझ्या अंगणात'  या कवितेतील आहेत. यात कवीची निसर्गाबद्दलची हळवी भावना व्यक्त झाली आहे. सरळ अर्थ: आज माझ्या अंगणामध्ये (धान्य पसरल्यामुळे) अनेक पाखरे येऊन दाणे टिपत आहेत. पण जेव्हा ती पाखरे ते दाणे टिपून दूर उडून जातात, तेव्हा मात्र (त्यांच्या जाण्याने) माझ्या गालावर अश्रू (आसू) येतात; मला त्यांचे जाणे आवडत नाही.


    True or False (चूक की बरोबर) with Reasons


    विधान १: कवीच्या अंगणात काळ्या मातीची रास पडली आहे.

    • उत्तर: चूक. कारण, कवीच्या अंगणात 'मोती-पवळ्याची रास' (धान्याची रास) पडली आहे, मातीची नाही.


    विधान २: रानमेवा वाटल्याने कमी होतो, असे कवीला वाटते.

    • उत्तर: चूक. कारण, कवीच्या मते रानमेवा 'दिला-घेतला वाढतो'.


    विधान ३: कवीने आईची तुलना दुधावरच्या सायीशी केली आहे.

    • उत्तर: बरोबर. कारण, कवी म्हणतो, "घरामंदी घरट्यात जशी दुधातली साय".


    विधान ४: पाखरे उडून गेल्यामुळे कवीला आनंद होतो.

    • उत्तर: चूक. कारण, पाखरे "दूर उडुनिया जाता आसू येती गालावर", याचा अर्थ कवीला वाईट वाटते.


    विधान ५: शेतकऱ्याच्या मते गहू आणि ज्वारी हे मोत्यांसारखे आहेत.

    • उत्तर: बरोबर. कारण, कवीने "गहू शाळवाचं मोती"  असा उल्लेख केला आहे.


    Personal Opinion (स्वमत) (5 questions):



    प्रश्न १: 'तुम्ही आम्ही सारेजण, गुण्यागोविंदानं खावा'  या ओळीतील कवीची भावना तुमच्या शब्दांत स्पष्ट करा.


    • उत्तर: 'माझ्या अंगणात' या कवितेत कवी ज्ञानेश्वर कोळी  यांनी शेतकऱ्याच्या मनातील आनंदासोबतच त्याच्या उदार भावनांचे वर्णन केले आहे. 'रानमेवा' म्हणजे शेतात पिकलेले धान्य, हा या कवितेचा मुख्य विषय आहे. 'तुम्ही आम्ही सारेजण, गुण्यागोविंदानं खावा' या ओळीतून कवीची 'वाटून खाण्याची' (सह्-भोजनाची) उदार वृत्ती दिसून येते. शेतकऱ्याला मिळालेला आनंद (धान्य) हा केवळ स्वतःपुरता मर्यादित ठेवायचा नाही, तर तो सर्वांमध्ये वाटायचा आहे. त्याला माहित आहे की प्रेम किंवा आनंद वाटल्याने कमी होत नाही, तर 'वाढतो'. समाजातील सर्व लोकांनी एकत्र येऊन, सलोख्याने व आनंदाने या समृद्धीचा उपभोग घ्यावा, अशी उदात्त भावना कवी यातून व्यक्त करतो.


    • उत्तर लिहिताना वापरावे असे महत्त्वाचे शब्द: उदार वृत्ती, सह्-भोजन, गुण्यागोविंदाने, सलोखा, रानमेवा, समृद्धी, उदात्त भावना, दिला-घेतला वाढतो.


    प्रश्न २: 'घरामंदी घरट्यात, जशी दुधातली साय'  या ओळीचा तुम्हाला समजलेला अर्थ स्पष्ट करा.


    • उत्तर: 'माझ्या अंगणात' कवितेत कवी ज्ञानेश्वर कोळी  यांनी शेतकऱ्याच्या आनंदासोबतच, त्याच्या आयुष्यातील आईच्या स्थानाचे महत्त्व पटवून दिले आहे. या ओळीत कवीने घराला 'घरटे' म्हटले आहे आणि आईला 'दुधातली साय' म्हटले आहे. जसे दूध कितीही महत्त्वाचे असले तरी, त्यावरील 'साय' ही दुधाचे सार, तिचा सर्वात मूल्यवान आणि स्निग्ध (प्रेमळ) भाग असते. त्याचप्रमाणे, घर हे घरट्यासारखे सुरक्षित ठिकाण असते आणि त्या घरात आईचे स्थान हे सायीप्रमाणे सर्वात प्रेमळ, मायाळू व महत्त्वाचे असते. शेतकरी जेव्हा दिवसभर काम करून दमतो, 'शिणतो' , तेव्हा आईने प्रेमाने भरवलेला 'घास'  त्याचा सर्व थकवा दूर करतो. आईची माया ही घरातील सर्वात महत्त्वाची गोष्ट आहे, हे या तुलनेतून स्पष्ट होते.


    • उत्तर लिहिताना वापरावे असे महत्त्वाचे शब्द: घरटे, दुधातली साय, आईचे स्थान, माया, प्रेमळ, स्निग्ध, मूल्यवान, थकवा, घास भरवणे.


    प्रश्न ३: 'दूर उडुनिया जाता, आसू येती गालावर'  यातून कवीचा निसर्गाविषयीचा कोणता दृष्टिकोन दिसतो?


    • उत्तर: कवी ज्ञानेश्वर कोळी  यांनी 'माझ्या अंगणात' या कवितेत केवळ शेती आणि आईबद्दलच नव्हे, तर निसर्गातील घटकांविषयीच्या भावनाही व्यक्त केल्या आहेत. जेव्हा कवीच्या अंगणात पाखरे दाणे टिपायला येतात, तेव्हा कवीला आनंद होतो. पण तीच पाखरे जेव्हा दूर उडून जातात, तेव्हा कवीच्या गालावर 'आसू' (अश्रू) येतात. यातून कवीचा निसर्गातील सजीवांशी असलेला जिव्हाळ्याचा संबंध दिसून येतो. शेतकरी हा निसर्गाचा खरा मित्र असतो. त्याला पाखरांचे येणे आवडते, त्यांचा सहवास हवाहवासा वाटतो. पाखरे उडून जाणे, म्हणजे हा सहवास तुटणे; ही ताटातूट कवीला सहन होत नाही. यातून कवीची संवेदनशीलता व भूतदया (प्राणिमात्रांबद्दलचे प्रेम) हे गुण दिसून येतात.


    • उत्तर लिहिताना वापरावे असे महत्त्वाचे शब्द: जिव्हाळ्याचा संबंध, संवेदनशीलता, भूतदया, प्राणिमात्रांबद्दल प्रेम, निसर्गप्रेम, ताटातूट, आसू, सहवास.


    प्रश्न ४: शेतकऱ्याचा आनंद कोणत्या दोन गोष्टींमध्ये आहे, हे कवितेच्या आधारे लिहा.

    • उत्तर: 'माझ्या अंगणात' या कवितेत कवी ज्ञानेश्वर कोळी यांनी शेतकऱ्याच्या मनातील विविध भावनांचे वर्णन केले आहे. या भावना मुख्यत्वे आनंदाच्या आहेत. कवितेनुसार, शेतकऱ्याचा पहिला आणि सर्वात मोठा आनंद हा त्याच्या 'काबाडकष्टाच्या फळात' आहे. जेव्हा त्याच्या काळ्याशार मातीतून 'मोती-पवळ्याची रास'  (धान्य) उगवते, तेव्हा त्याला होणारा आनंद गगनात मावत नाही. हा 'रानमेवा'  त्याला अभिमान (मिजास) देतो. शेतकऱ्याचा दुसरा आनंद हा 'वाटून खाण्यात' आहे. हे मिळालेले धान्य एकट्याने न खाता, 'तुम्ही आम्ही सारेजण'  यांनी मिळून-मिसळून, 'गुण्यागोविंदानं' खावे, यात त्याला खरा आनंद वाटतो.


    • उत्तर लिहिताना वापरावे असे महत्त्वाचे शब्द: काबाडकष्टाचे फळ, मोती-पवळ्याची रास, रानमेवा, मिजास, वाटून खाणे, गुण्यागोविंदानं, सारेजण.


    प्रश्न ५: 'काळ्याशार मातीतुनी, मोती-पवळ्याची रास'  या ओळीतील 'माती'चे महत्त्व तुमच्या शब्दांत सांगा.


    • उत्तर: कवी ज्ञानेश्वर कोळी  यांच्या 'माझ्या अंगणात' या कवितेत, काळ्या मातीला अनन्यसाधारण महत्त्व दिले आहे. ही माती शेतकऱ्यासाठी फक्त माती नसून, ती त्याची 'आई' असते. 'काळ्याशार माती' हेच खरे निर्मितीचे प्रतीक आहे. शेतकरी या मातीत 'गहू शाळवाचं मोती' पेरतो आणि हीच काळी माती त्या बदल्यात त्याला 'मोती-पवळ्याची रास'  परत देते. ती शेतकऱ्याचे कष्ट स्वतःमध्ये सामावून घेते आणि त्याला समृद्धीच्या रूपाने (रानमेवा) फळ देते. शेतकऱ्याच्या अंगणातील 'लख्ख चांदणं'  हे या काळ्या मातीमुळेच पडले आहे. म्हणूनच, ही काळी माती शेतकऱ्याच्या जीवनाचा आधार आणि त्याच्या समृद्धीचा स्रोत आहे.


    • उत्तर लिहिताना वापरावे असे महत्त्वाचे शब्द: काळी आई, निर्मितीचे प्रतीक, मोती-पवळ्याची रास, समृद्धीचा स्रोत, रानमेवा, जीवनाचा आधार, लख्ख चांदणं.


    Bilingual Poetry Appreciation (रसग्रहण)


    मराठी:

    • कवितेचे कवी: ज्ञानेश्वर कोळी


    • कवितेचा विषय: शेतात धान्य पिकवल्यावर शेतकऱ्याला होणारा आनंद  आणि त्याच्या मनातील उदार भावना, आईबद्दलचा व निसर्गाबद्दलचा जिव्हाळा हा कवितेचा विषय आहे.


    • मध्यवर्ती कल्पना: काळ्या मातीतून उगवलेले 'मोती-पवळे' (धान्य)  पाहून शेतकऱ्याला आनंद होतो. हा आनंद (रानमेवा) सर्वांनी मिळून वाटून खावा , कामाचा शीण आईच्या प्रेमळ घासाने जातो आणि पाखरांच्या जाण्याने मन हळवे  होते; अशा शेतकऱ्याच्या समृद्ध व संवेदनशील मनाचे दर्शन ही कविता घडवते.


    • आवडलेली ओळ: "दिला-घेतला वाढतो, रानातला रानमेवा"


    • कविता आवडण्याचे कारण: ही ओळ मला खूप आवडली, कारण यात 'वाटून खाण्याची' उदात्त शिकवण आहे. आनंद किंवा समृद्धी ही वाटल्याने कमी होत नाही, तर ती वाढते, हा खूप मोठा विचार कवीने सोप्या शब्दांत मांडला आहे.

    English:

    • Poet: Dnyaneshwar Koli


    • Subject of the Poem: The subject is the joy a farmer feels after harvesting his crops, his generous feelings, his love for his mother, and his affection for nature.


    • Central Idea: The farmer is overjoyed to see the 'pearls and corals' (grains)  emerge from the black soil. He believes this bounty ('ranmeva') should be shared and eaten by all. The poem reveals the rich and sensitive mind of the farmer, whose fatigue is vanquished by his mother's loving morsel and whose heart feels tender when the birds fly away.


    • Favourite Line: "दिला-घेतला वाढतो, रानातला रानमेवा" (The bounty of nature increases when it is given and taken/shared).


    • Why I like the poem: I like this line because it gives a noble message of 'sharing'. It teaches that joy and prosperity do not diminish by sharing; instead, they grow. The poet has conveyed a profound thought in simple words.


    मागील बोर्ड परीक्षेत आलेले प्रश्न (Previous Years' Board Questions): - 5 questions



    प्रश्न १: 'माझ्या अंगणात लख्ख चांदणं पडलं'  असे कवीला का वाटते?


    • उत्तर: 'माझ्या अंगणात' या कवितेत कवी ज्ञानेश्वर कोळी  यांनी शेतकऱ्याच्या आनंदाचे वर्णन केले आहे. हा आनंद त्याला शेतातील समृद्ध पिकांमुळे मिळाला आहे. शेतकऱ्याच्या काळ्या रानामध्ये (शेतात) 'गहू' आणि 'शाळवाचं मोती' (ज्वारी)  ही पिके भरभरून आली आहेत. हे चमकदार धान्य त्याला मोत्यांसारखे वाटते. हे धान्य जेव्हा तो अंगणात आणतो, तेव्हा त्या धान्याच्या राशीचा प्रकाश  त्याला चंद्राच्या लख्ख प्रकाशासारखा (चांदण्यासारखा) वाटतो. शेतातील पिकांची समृद्धी हीच कवीला 'लख्ख चांदणं' वाटते.



    प्रश्न २: कवीने 'रानमेवा'  कशाला म्हटले आहे? त्याबाबत कवीची भावना काय आहे?


    • उत्तर: 'माझ्या अंगणात' या कवितेत कवी ज्ञानेश्वर कोळी  यांनी शेतकऱ्याच्या कष्टाचे फळ आणि त्याच्या उदार मनाचे वर्णन केले आहे. कवीने आपल्या शेतात, काळ्या मातीतून उगवलेल्या 'गहू' व 'ज्वारीच्या' दाण्यांना, म्हणजेच धान्याच्या राशीला 'रानमेवा' म्हटले आहे. हा रानमेवा सर्वांनी मिळून खावा, अशी कवीची भावना आहे. त्याच्या मते, हा रानमेवा 'दिला-घेतला' (वाटल्याने)  कमी होत नसून, तो उलट 'वाढतो'. त्यामुळे हा आनंद 'तुम्ही आम्ही सारेजण'  यांनी 'गुण्यागोविंदानं' (आनंदाने) मिळून उपभोगावा, असे कवीला वाटते.


    प्रश्न ३: कवीच्या मते आईचे घरातील स्थान कसे आहे?

    • उत्तर: कवी ज्ञानेश्वर कोळी  यांनी 'माझ्या अंगणात' या कवितेत, शेतकऱ्याच्या जीवनातील आईच्या प्रेमाचे महत्त्व विशद केले आहे. कवीच्या मते, दिवसभर शेतात कष्ट केल्यावर जेव्हा जीव 'दमतो' व 'शिणतो' , तेव्हा आईच प्रेमाचा 'घास'  भरवून थकवा दूर करते. कवीने घराला 'घरटे' म्हटले आहे आणि या घरट्यातील आईचे स्थान हे 'दुधातल्या सायी'प्रमाणे  आहे. साय ही जशी दुधाचे सार, स्निग्ध आणि सर्वात मूल्यवान असते, तसेच आईचे स्थान घरामधे सर्वात प्रेमळ आणि महत्त्वाचे असते.


    प्रश्न ४: पाखरांच्या येण्या-जाण्याने कवीच्या मनाची स्थिती कशी होते?

    • उत्तर: 'माझ्या अंगणात' या कवितेत, कवी ज्ञानेश्वर कोळी  यांनी शेतकऱ्याचा निसर्गातील सजीवांप्रती असलेला जिव्हाळा व्यक्त केला आहे. जेव्हा कवीच्या अंगणात धान्य सुकवण्यासाठी पसरले जाते, तेव्हा ते 'दाणं टिपण्यासाठी'  पाखरे येतात. पाखरांचे अंगणात येणे कवीला आवडते, त्याला आनंद होतो. पण जेव्हा ती पाखरे दाणे टिपून 'दूर उडून जातात', तेव्हा कवीचे मन हळवे होते, त्याला वाईट वाटते. ही ताटातूट त्याला सहन होत नाही आणि त्याच्या 'गालावर आसू येतात'.



    प्रश्न ५: 'गहू शाळवाचं मोती' आणि 'मोती-पवळ्याची रास'  या वर्णनावरून शेतकऱ्याची आपल्या धान्याबद्दलची भावना कशी व्यक्त होते?


    • उत्तर: 'माझ्या अंगणात' या कवितेत, कवी ज्ञानेश्वर कोळी यांनी शेतकऱ्याच्या कष्टाचे आणि त्याला मिळालेल्या मोबदल्याचे वर्णन केले आहे. शेतकरी आपल्या शेतात पिकलेल्या गव्हाला आणि ज्वारीला साधे 'धान्य' समजत नाही, तर तो त्याला 'मोती'  असे संबोधतो. ही काळ्या मातीतून आलेली रास त्याला 'मोती-पवळ्याची रास'  वाटते. 'मोती' आणि 'पवळे' ही अत्यंत मौल्यवान रत्ने आहेत. आपले धान्य हे त्या रत्नांइतकेच मौल्यवान आहे, अशी शेतकऱ्याची भावना यातून व्यक्त होते. हे धान्य त्याच्यासाठी केवळ पोटापाण्याचे साधन नसून, ते त्याचे ' वैभव' आणि 'समृद्धी' आहे.



    About BhashaLab


    BhashaLab is a dynamic platform dedicated to the exploration and mastery of languages - operating both online and offline. Aligned with the National Education Policy (NEP) 2020 and the National Credit Framework (NCrF), we offer language education that emphasizes measurable learning outcomes and recognized, transferable credits.


    We offer:

    1. NEP alligned offline language courses for degree colleges - English, Sanskrit, Marathi and Hindi

    2. NEP alligned offline language courses for schools - English, Sanskrit, Marathi and Hindi

    3. Std VIII, IX and X - English and Sanskrit Curriculum Tuitions - All boards

    4. International English Olympiad Tuitions - All classes

    5. Basic and Advanced English Grammar - Offline and Online - Class 3 and above

    6. English Communication Skills for working professionals, adults and students - Offline and Online


    Contact: +91 86577 20901, +91 97021 12044

     

    Found any mistakes or suggestions? Click here

     
     
     

    Comments


    bottom of page