4. उपास - Upaas - Class 10 - Aksharbharati

• Lesson Type: Prose (गद्य)

• Lesson Number: ४

• Lesson Title: उपास

• Author/Poet's Name: पु. ल. देशपांडे

Bilingual Summary (सारांश)

मराठी: 'उपास' हा पु. ल. देशपांडे यांनी लिहिलेला एक विनोदी लेख आहे, ज्यात त्यांनी वजन कमी करण्याच्या त्यांच्या संकल्पाची मजेदार कहाणी सांगितली आहे. कथानायक पंत, आपले वाढलेले वजन (१८१ पौंड) कमी करण्यासाठी उपोषणाचा आणि आहार नियंत्रणाचा संकल्प करतात. या संकल्पाची बातमी चाळीत पसरताच त्यांना मित्र, शेजारी आणि नातेवाईकांकडून 'डझनवारीने' सल्ले मिळू लागतात. बटाटा, भात, साखर, तेल, तळलेले पदार्थ, मीठ, लोणी-तूप सोडण्यापासून ते पत्ते खेळणे आणि दिवसा झोपणे सोडण्यापर्यंत अनेक सल्ले दिले जातात. पंत आहार बदलाचे आणि व्यायामाचे अनेक प्रयत्न करतात, पण प्रत्येक वेळी काहीतरी गडबड होते आणि त्यांचा संकल्प मोडला जातो. शेवटी, महिनाभर केलेल्या 'उग्र साधने'नंतर जेव्हा ते वजन करतात, तेव्हा ते कमी होण्याऐवजी ११ पौंडांनी वाढलेले असते. यानंतर, पंत वजन आणि डाएटची चिंता सोडून देण्याचा निर्णय घेतात.

English: 'Upas' (Fast) is a humorous article by P. L. Deshpande, narrating the funny story of his resolution to lose weight. The protagonist, Pant, decides to go on a fast and diet control to reduce his weight of 181 pounds. As the news of his resolution spreads in the chawl, he is bombarded with dozens of suggestions from friends, neighbours, and relatives. The advice ranges from giving up potatoes, rice, sugar, oil, fried foods, salt, and butter to stopping playing cards and sleeping during the day. Pant tries various diet changes and exercises, but something goes wrong every time, and his resolution is broken. In the end, after a month of 'intense efforts', when he checks his weight, it has increased by 11 pounds instead of decreasing. Following this, Pant decides to give up worrying about his weight and diet.

Bilingual Theme / Central Idea (मध्यवर्ती कल्पना)

मराठी: या पाठाची मध्यवर्ती कल्पना मध्यमवर्गीय माणसाच्या संकल्प आणि संकल्पपूर्तीमधील विनोदी अंतरावर प्रकाश टाकणे ही आहे. वजन कमी करण्याचा संकल्प करणारी व्यक्ती, तिला मिळणारे अवास्तव सल्ले, तिचे फसलेले प्रयत्न आणि त्यातून निर्माण होणारी हास्यास्पद परिस्थिती याचे मजेदार चित्रण करणे, हा या पाठाचा मुख्य उद्देश आहे. 'डाएट' आणि 'व्यायाम' या गंभीर वाटणाऱ्या विषयांना लेखकाने आपल्या खुमासदार शैलीने आणि मार्मिक विनोदाने अत्यंत हलके-फुलके बनवले आहे.

English: The central idea of this lesson is to highlight the humorous gap between the resolutions of a middle-class person and their actual execution. The main objective is to humorously portray a person who resolves to lose weight, the unrealistic advice they receive, their failed attempts, and the resulting comical situations. The author, with his signature style and witty humour, has made seemingly serious topics like 'diet' and 'exercise' extremely light-hearted and amusing.

पाठातील महत्त्वाचे मुद्दे (Key Points for Revision):

1. वजन कमी करण्याचा संकल्प: १८१ पौंड वजनामुळे पंतांनी दोन महिन्यांत ५० पौंड वजन कमी करण्याची 'भीष्मप्रतिज्ञा' केली.

2. सल्लांचा भडिमार: चाळीतील लोकांनी आणि कचेरीतील सहकाऱ्यांनी पंतांना बटाटा, भात, साखर, तेल, मीठ असे अनेक पदार्थ सोडण्याचा सल्ला दिला.

3. आहार नियंत्रणातील गोंधळ: पंतांनी बिनसाखरेचा चहा सुरू केला, पण पत्नीने सुरुवातीला साखर असलेला चहा दिला. कचेरीतील पार्टीत मिठाई, बटाटेवडे आणि भजी खाऊन व्रतभंग झाला.

4. व्यायामाचे फसलेले प्रयत्न: दोरीवरच्या उड्या मारण्याचा प्रयत्न करताना पहिल्याच उडीत घरातील वस्तू खाली पडल्या आणि दुसऱ्या प्रयत्नात दोरी आचार्य बर्वे यांच्या गळ्यात अडकली.

5. शेवटचा परिणाम: महिनाभर उपास, निराहार, शास्त्रोक्त आहार आणि व्यायाम करूनही पंतांचे वजन कमी होण्याऐवजी १८१ पौंडवरून १९२ पौंड झाले.

Bilingual Character Sketch (पात्रांचे स्वभावचित्रण):

• पंत (कथानायक):

  • मराठी: पंत हे मध्यमवर्गीय, भोळे आणि संकल्प करणारे पण तो पूर्णत्वास नेण्यात अपयशी ठरणारे एक मजेदार पात्र आहे. ते लोकांच्या सल्ल्याने सहज प्रभावित होतात, पण त्यांचा निश्चय अनेकदा डगमगतो. त्यांच्या कृतीतून आणि विचारांतून सतत विनोद निर्माण होतो.

  • English: Pant is a middle-class, naive, and amusing character who makes resolutions but fails to see them through. He is easily influenced by people's advice, but his determination often wavers. His actions and thoughts constantly create humour.
    

• पंतांची पत्नी:

  • मराठी: पंतांची पत्नी व्यवहारी आणि स्पष्टवक्ती आहे. ती पंतांच्या वजन कमी करण्याच्या संकल्पाला सुरुवातीला पाठिंबा देते पण नंतर त्यांच्या आहार नियंत्रणात नकळतपणे अडथळे निर्माण करते. तिचे संवाद (उदा. "स्वतःच कमवून खातो म्हणावं") पंतांना टोमणे मारणारे आणि विनोदी आहेत.

  • English: Pant's wife is practical and outspoken. She initially supports his weight-loss resolution but later unwittingly creates obstacles in his diet control. Her dialogues are sarcastic and humorous.
    

• आचार्य बर्वे:

  • मराठी: आचार्य बर्वे हे थोडे गर्विष्ठ आणि 'उपास' हा आपला खास प्रांत आहे असे समजणारे पात्र आहेत. ते पंतांना न बोलण्याचा (मौनाचा) सल्ला देतात आणि तासभर 'मौनाचे महत्त्व' यावर बडबडत राहतात, यातून मोठा विनोद निर्माण होतो.

  • English: Acharya Barve is a slightly arrogant character who considers 'fasting' his exclusive domain. He advises Pant to practice silence and then rambles on for an hour about the 'importance of silence', which creates great humour.
    

Glossary (शब्दार्थ)

True or False (चूक की बरोबर) with Reasons

1. विधान: पंतांनी दोन महिन्यांत पन्नास पौंड वजन कमी करण्याची प्रतिज्ञा केली.

   • उत्तर: बरोबर. कारण, पाठात "दोन महिन्यात पन्नास पौंड वजन कमी करून दाखवीन तर खरा!" अशी भीष्मप्रतिज्ञा केल्याचा उल्लेख आहे.
     

2. विधान: पंतांच्या पत्नीने वजन कमी करण्याच्या त्यांच्या संकल्पाला अजिबात पाठिंबा दिला नाही.

   • उत्तर: चूक. कारण, पत्नीने त्यांच्यासाठी उकडलेली पडवळे, शेवग्याच्या शेंगा यांसारख्या सडपातळ भाज्यांचा खुराक सुरू केला होता. तिचा उत्साह 'अवर्णनीय' होता.
     

3. विधान: आचार्य बर्वे यांनी पंतांना रोज धावण्याचा सल्ला दिला.

   • उत्तर: चूक. कारण, आचार्य बर्वे यांनी पंतांना 'बोलणं सोडण्याचा' म्हणजेच मौन पाळण्याचा सल्ला दिला होता.
     

4. विधान: दोरीवरच्या उड्या मारताना पंतांची दोरी त्यांच्या कचेरीतील मित्राच्या गळ्यात अडकली.

   • उत्तर: चूक. कारण, दोरीवरच्या उड्या मारताना दोरी आचार्य बर्वे यांच्या गळ्यात अडकली होती, जे त्यांचे चाळीतील शेजारी होते.
     

5. विधान: महिनाभर उपास करून पंतांचे वजन एकशे ब्याण्णव पौंड झाले.

   • उत्तर: बरोबर. कारण, पाठाच्या शेवटी तिकीटावर त्यांचे वजन एकशे ब्याण्णव पौंड आल्याचा उल्लेख आहे.
     

Personal Opinion (स्वमत):

प्रश्न १: दोरीवरच्या उड्या मारण्याच्या प्रसंगातील तुम्हांला समजलेला विनोद स्पष्ट करा.

उत्तर:

• Paragraph 1: Introduction - प्रस्तुत प्रश्न पु. ल. देशपांडे यांच्या 'उपास' या विनोदी पाठातील आहे. या पाठात लेखक वजन कमी करण्याच्या प्रयत्नांतून निर्माण होणारी हास्यास्पद परिस्थिती खुमासदार शैलीत मांडतात. दोरीवरच्या उड्यांचा प्रसंग हा त्यातीलच एक उत्तम उदाहरण आहे.

• Paragraph 2: Main Answer - या प्रसंगातील विनोद अनेक पातळ्यांवर दिसतो. पहिली गोष्ट म्हणजे पंतांची आठ बाय दहाची लहान खोली, ज्यात दोरी फिरवणेच मुळात अवघड होते. पहिल्याच प्रयत्नात ड्रेसिंग टेबलवरच्या बाटल्या खाली येणे आणि दुसऱ्या प्रयत्नात दोरी थेट आचार्य बर्वे यांच्या गळ्यात अडकणे, हे प्रसंग वाचताना हसू आवरत नाही. 'उपास' हे आपले खास राखीव कुरण समजणाऱ्या बर्वे यांच्याच गळ्यात दोरी अडकावी, हा एक योगायोग विनोद अधिकच वाढवतो. त्यानंतर, बर्वे पंतांना क्षमा करतात पण तासभर 'मौनाचे महत्त्व' यावर बडबडत राहतात, हा विरोधाभास या प्रसंगातील विनोदाचा कळस आहे.
  

• उत्तर लिहिताना वापरावे असे महत्त्वाचे शब्द: हास्यास्पद परिस्थिती, जागेची अडचण, विनोदी योगायोग, विरोधाभास, शाब्दिक विनोद, प्रसंगनिष्ठ विनोद.
  

प्रश्न २: पंतांच्या उपासाबाबत त्यांच्या पत्नीचा अवर्णनीय उत्साह तुमच्या शब्दांत वर्णन करा.

उत्तर:

• Paragraph 1: Introduction - पु. ल. देशपांडे यांच्या 'उपास' या पाठात पंतांच्या वजन कमी करण्याच्या संकल्पात त्यांच्या पत्नीने दाखवलेला 'अवर्णनीय उत्साह' हा एक महत्त्वाचा विनोदी भाग आहे. हा उत्साह पंतांना मदत करण्याऐवजी त्यांच्या अडचणीत भरच घालतो.

• Paragraph 2: Main Answer - पंतांच्या पत्नीचा उत्साह सुरुवातीला चमत्कारिक पदार्थ करण्यापुरता दिसतो. ती पंतांना उकडलेली पडवळे, शेवग्याच्या शेंगा, भेंडी यांसारख्या सडपातळ भाज्यांचा खुराक सुरू करते आणि कोबी, कॉलिफ्लॉवरसारख्या बाळसेदार भाज्यांची स्वयंपाकघरातून हकालपट्टी करते. तिचा हा उत्साह तेव्हा कळसाला पोहोचतो जेव्हा ती सांगते की सुरुवातीला दिलेला बिनसाखरेचा चहा हा मुळात बिनसाखरेचा नव्हताच! आणि नंतर "कोणाचं मागून खात नाही म्हणावं आम्ही," असे म्हणून लाडवांची बशी पुढे करते. तिचा हा वरवरचा उत्साह आणि आतून पंतांच्या संकल्पाला सुरुंग लावणाऱ्या कृती, यातून एक सुंदर कौटुंबिक विनोद निर्माण होतो.
  

• उत्तर लिहिताना वापरावे असे महत्त्वाचे शब्द: अवर्णनीय उत्साह, चमत्कारिक पदार्थ, सडपातळ भाज्या, सुरुंग लावणे, विरोधाभास, कौटुंबिक विनोद.
  

प्रश्न ३: पाठातील तुम्हांला सर्वांत आवडलेला विनोद कोणता? तो का आवडला ते स्पष्ट करा.

उत्तर:

• Paragraph 1: Introduction - 'उपास' हा पाठ पु. ल. देशपांडे यांच्या विनोदी लेखणीचा एक उत्तम नमुना आहे. या पाठात अनेक विनोदी प्रसंग आहेत, पण मला आचार्य बर्वे आणि पंतांच्या मौनाच्या संवादाचा प्रसंग सर्वाधिक आवडला.

• Paragraph 2: Main Answer - हा विनोद मला आवडला कारण यात लेखकाने विरोधाभासातून उत्तम विनोद साधला आहे. आचार्य बर्वे पंतांना वजन कमी करण्यासाठी 'बोलणं सोडण्याचा' आणि 'मौन' पाळण्याचा सल्ला देतात. पण गंमत म्हणजे, हा सल्ला दिल्यानंतर ते स्वतःच 'मौनाचं महत्त्व' या विषयावर तासभर बडबडत राहतात. दुसऱ्याला मौनाचा उपदेश करायचा आणि स्वतः मात्र वाक्प्रवाह थांबवायचा नाही, हा विरोधाभास खूपच हास्यास्पद आहे. शिवाय, पंतांनी "मी बोललो नाही तर खाऊ काय?" असे विचारणे आणि आपण टेलिफोन-ऑपरेटर असल्याचे सांगणे, यातून त्या सल्ल्याची निरर्थकता सिद्ध होते. त्यामुळे हा प्रसंग मला खूप आवडला.
  

• उत्तर लिहिताना वापरावे असे महत्त्वाचे शब्द: विरोधाभास, शाब्दिक विनोद, निरर्थकता, उपदेश, हास्यास्पद परिस्थिती, खुमासदार शैली.
  

प्रश्न ४: 'वजनाचा मार्ग भलत्याच काट्यातून जातो,' या वाक्याचा तुम्हाला समजलेला अर्थ स्पष्ट करा.

उत्तर:

• Paragraph 1: Introduction - हे वाक्य पु. ल. देशपांडे यांच्या 'उपास' या पाठाच्या शेवटी आले आहे. महिनाभर वजन कमी करण्यासाठी अथक प्रयत्न करूनही वजन वाढल्यावर पंतांच्या तोंडी आलेले हे वाक्य त्यांच्या निराशेचे आणि परिस्थितीवरील विनोदी भाष्याचे उत्तम उदाहरण आहे.

• Paragraph 2: Main Answer - या वाक्याचे दोन अर्थ आहेत. पहिला, सरळ अर्थ म्हणजे वजन कमी करण्याचा मार्ग हा काट्याकुट्यांच्या (अडचणींच्या) रस्त्यावरून जातो. दुसरा, विनोदी अर्थ 'काट्या' या शब्दावर आधारित आहे. 'काटा' म्हणजे वजनाचा काटा. 'वजनाचा मार्ग भलत्याच काट्यातून जातो' म्हणजे वजन कमी करायला गेलो की वजनाचा काटा भलतीकडेच, म्हणजे वजन वाढल्याचे दाखवतो. पंतांनी महिनाभर आहार, व्यायाम करूनही त्यांचे वजन १८१ वरून १९२ पौंड झाले. म्हणजेच, वजनाचा काटा चुकीच्या दिशेने गेला. या वाक्यातून पंतांचे प्रयत्न कसे व्यर्थ ठरले, हे मार्मिकपणे सांगितले आहे.
  

• उत्तर लिहिताना वापरावे असे महत्त्वाचे शब्द: द्वैअर्थी, शाब्दिक विनोद, वजनाचा काटा, अडचणींचा मार्ग, मार्मिक भाष्य, व्यर्थ प्रयत्न.
  

प्रश्न ५: तुमच्या मते, पंतांचा वजन कमी करण्याचा संकल्प का यशस्वी झाला नाही?

उत्तर:

• Paragraph 1: Introduction - पु. ल. देशपांडे यांच्या 'उपास' या पाठात पंतांनी वजन कमी करण्याचा मोठा संकल्प केला होता, परंतु तो पूर्ण झाला नाही. त्यांच्या या अपयशामागे अनेक कारणे होती.

• Paragraph 2: Main Answer - माझ्या मते, पंतांचा संकल्प यशस्वी न होण्याचे मुख्य कारण म्हणजे त्यांच्यात 'मनोनिग्रह' आणि 'जिव्हानियंत्रण' यांचा अभाव होता. ते लोकांच्या सल्ल्याने प्रभावित झाले, पण स्वतःच्या निश्चयावर ठाम राहिले नाहीत. कचेरीतील पार्टीत त्यांनी सहा प्लेट भजी खाल्ली. पत्नीने लाडू दिले तेव्हाही त्यांनी खाल्ले. शिवाय, त्यांना मिळणारे सल्ले इतके परस्परविरोधी आणि अव्यवहार्य होते की, कोणते ऐकावे हेच त्यांना कळेनासे झाले. त्यांच्या पत्नीचा नकळतपणे होणारा विरोध आणि व्यायामातील अपयश या सर्वांची भर पडली. त्यामुळे, योग्य मार्गदर्शनाचा अभाव आणि स्वतःच्या मनावर ताबा नसल्यामुळे त्यांचा संकल्प फसला.
  

• उत्तर लिहिताना वापरावे असे महत्त्वाचे शब्द: मनोनिग्रहाचा अभाव, जिव्हानियंत्रण, परस्परविरोधी सल्ले, अव्यवहार्यता, योग्य मार्गदर्शनाचा अभाव, निश्चयाची कमतरता.

मागील बोर्ड परीक्षेत आलेले प्रश्न (Previous Years' Board Questions):

प्रश्न १: पंतांच्या आहार नियंत्रणाच्या सुरुवातीच्या दिवसाचे वर्णन तुमच्या शब्दांत करा.

उत्तर:

• Paragraph 1: Introduction - प्रस्तुत प्रश्न पु. ल. देशपांडे यांच्या 'उपास' या विनोदी पाठावर आधारित आहे. या पाठात पंतांनी वजन कमी करण्यासाठी केलेल्या आहार नियंत्रणाच्या प्रयत्नांचे मजेदार वर्णन आले आहे.

• Paragraph 2: Main Answer - पंतांनी आहार नियंत्रणाच्या पहिल्या दिवशी 'आहारपरिवर्तन' सुरू केले. त्यांनी साखरेत सर्वाधिक कॅलरीज असतात म्हणून प्रथम बिनसाखरेचा चहा सुरू केला आणि घरात साखरबंदी जाहीर केली. भात पूर्णपणे बंद करणे अवघड असल्याने त्यांनी फक्त पहिला भात आणि ताकभात ठेवून मधला भात वर्ज्य केला. नेहमीच्या भाजीऐवजी केवळ उकडलेली पालेभाजी खाण्याचा त्यांनी प्रयत्न केला. आश्चर्याची गोष्ट म्हणजे, पहिला दिवस काही मोठ्या अडचणींशिवाय सुरळीत गेला आणि त्यांना फारसा फरकही जाणवला नाही.
  

प्रश्न २: आचार्य बर्वे आणि पंतांच्या भेटीचा प्रसंग थोडक्यात वर्णन करा.

उत्तर:

• Paragraph 1: Introduction - पु. ल. देशपांडे यांच्या 'उपास' या पाठातील आचार्य बर्वे आणि पंतांच्या भेटीचा प्रसंग अत्यंत विनोदी आहे. या प्रसंगात लेखकाने शाब्दिक आणि प्रसंगनिष्ठ विनोदाचा सुंदर मिलाफ साधला आहे.

• Paragraph 2: Main Answer - दोरीवरच्या उड्या मारताना पंतांची दोरी आचार्य बर्वे यांच्या गळ्यात अडकली, तेव्हा त्यांची भेट झाली. 'उपास' हे आपले खास राखीव कुरण आहे असे समजणाऱ्या बर्वे यांना पंतांच्या उपास करण्याचा आधीच राग होता. त्यांनी पंतांना माफ केले, पण वजन कमी करण्यासाठी 'बोलणं सोडण्याचा' सल्ला दिला. गंमत म्हणजे, मौनाचे महत्त्व पटवून देण्यासाठी ते स्वतःच तासभर बडबडत राहिले. जेव्हा पंतांनी सांगितले की ते टेलिफोन-ऑपरेटर असल्यामुळे त्यांना बोलणे आवश्यक आहे, तेव्हा "मग कसलं वजन उतरवणार तुम्ही?" असे म्हणून ते कारुण्यपूर्वक कटाक्ष टाकून निघून गेले.
  

प्रश्न ३: पंतांना त्यांच्या चाळीतील लोकांनी आणि सहकाऱ्यांनी दिलेले विविध सल्ले लिहा.

उत्तर:

• Paragraph 1: Introduction - 'उपास' या पाठात लेखक पु. ल. देशपांडे यांनी वजन कमी करण्याचा संकल्प करणाऱ्या व्यक्तीला कसे आणि किती प्रकारचे सल्ले मिळतात, याचे विनोदी चित्रण केले आहे.

• Paragraph 2: Main Answer - पंतांना वजन कमी करण्यासाठी चाळीतील आणि कचेरीतील लोकांकडून अनेक सल्ले मिळाले. सोकाजी त्रिलोकेकर यांनी 'डाएट' करून बटाटा सोडायला सांगितला. काशीनाथ नाडकर्णी यांनी डाळ सोडण्याचा सल्ला दिला. काहींनी साखर, मीठ, लोणी-तूप, तेल आणि तळलेले पदार्थ सोडायला सांगितले. आहाराव्यतिरिक्त, बाबूकाकांनी दिवसा झोपणे सोडायला सांगितले, तर कोणी पत्ते खेळायचे सोडून रनिंग आणि दोरीवरच्या उड्या मारण्याचा सल्ला दिला. अशाप्रकारे, पंतांवर सल्ल्यांचा भडिमार झाला.
  

प्रश्न ४: 'अंगाचा तिळपापड होणे' आणि 'मूठभर मांस वाढणे' या वाक्प्रचारांचा अर्थ सांगून पाठात ते कोणत्या संदर्भात आले आहेत, ते स्पष्ट करा.

उत्तर:

• Paragraph 1: Introduction - पु. ल. देशपांडे यांनी 'उपास' या पाठात भाषेचा कल्पक आणि चमत्कृतीपूर्ण उपयोग केला आहे. 'अंगाचा तिळपापड होणे' आणि 'मूठभर मांस वाढणे' हे वाक्प्रचार त्यांनी समर्पकपणे वापरले आहेत.

• Paragraph 2: Main Answer - 'अंगाचा तिळपापड होणे' म्हणजे खूप संताप येणे. पाठात, पंतांनी जेव्हा साखरेचा पूर्ण त्याग केला होता, तेव्हा साखर पाहिली की त्यांना खूप राग येऊ लागला, या संदर्भात हा वाक्प्रचार आला आहे. 'मूठभर मांस वाढणे' म्हणजे स्तुतीने हुरळून जाणे. जेव्हा चाळीतील लोक पंतांना "फरक दिसतो हं!" असे म्हणू लागले, तेव्हा या प्रशस्तीने किंवा स्तुतीने आपण हुरळून जाऊ आणि आपला संकल्प ढळेल, अशी भीती पंतांना वाटत होती, या संदर्भात हा वाक्प्रचार आला आहे.
  

प्रश्न ५: महिन्याच्या शेवटी वजन केल्यावर पंतांची प्रतिक्रिया कशी होती?

उत्तर:

• Paragraph 1: Introduction - 'उपास' या पाठात लेखक पु. ल. देशपांडे यांनी पंतांच्या महिनाभराच्या अथक प्रयत्नांनंतरच्या अंतिम परिणामाचे अत्यंत विनोदी वर्णन केले आहे.

• Paragraph 2: Main Answer - महिनाभर उपास, निराहार, शास्त्रोक्त आहार आणि व्यायाम केल्यानंतर पंतांना खात्री होती की त्यांचे वजन किमान वीस ते पंचवीस पौंडांनी घटले असेल. याच खात्रीने त्यांनी वजनाच्या यंत्रावर पाय ठेवून तिकीट काढले. पण जेव्हा त्यांनी तिकीट पाहिले, तेव्हा त्यांचा क्षणभर विश्वासच बसेना. त्यांचे वजन एकशे एक्याऐंशी पौंडवरून एकशे ब्याण्णव पौंड झाले होते. शिवाय, तिकिटावर भविष्य लिहिले होते: 'आप बहुत समझदार और गंभीर है!' हा अनपेक्षित आणि विपरीत निकाल पाहून पंतांनी वजन आणि भविष्याची चिंता करायचे सोडून दिले.

About BhashaLab

BhashaLab is a dynamic platform dedicated to the exploration and mastery of languages - operating both online and offline. Aligned with the National Education Policy (NEP) 2020 and the National Credit Framework (NCrF), we offer language education that emphasizes measurable learning outcomes and recognized, transferable credits.

We offer:

1. NEP alligned offline language courses for degree colleges - English, Sanskrit, Marathi and Hindi

2. NEP alligned offline language courses for schools - English, Sanskrit, Marathi and Hindi

3. Std VIII, IX and X - English and Sanskrit Curriculum Tuitions - All boards

4. International English Olympiad Tuitions - All classes

5. Basic and Advanced English Grammar - Offline and Online - Class 3 and above

6. English Communication Skills for working professionals, adults and students - Offline and Online

Contact: +91 86577 20901, +91 97021 12044

Mail: info@bhashalab.com

Website: www.bhashalab.com

Found any mistakes or suggestions? Click here to send us your feedback!