5: दोन दिवस - Class 10 - Aksharbharati

Poet’s Name: नदाद्रायण सुववे

Bilingual Summary (सारांश)

मराठी:कवी नदाद्रायण सुववे यांच्या ‘दोन दिवस’ या कवितेत कामगार वर्गाचे जीवन वास्तव उभे केले आहे. उपजीविकेसाठी अखंड श्रम करूनही त्यांच्या आयुष्यात दु:ख, भूक आणि संघर्ष हेच प्रमुख घटक राहतात. ‘भाकरीचा चंद्र शोिण्यातच जिंदगी बरबाद झाली’ ही ओळ त्यांच्या दारिद्र्याचे जिवंत चित्र देते. तरीही कवी जीवनाचा आशावादी दृष्टीकोन मांडतात. दु:ख पचवून जगण्याचे शिक्षण जीवनाच्या शाळेत मिळते आणि कष्टकऱ्याचे हातच त्यांची खरी संपत्ती बनतात, हा संदेश कविता देऊन जाते.

English:In his poem Doon Divas (Two Days), poet Nadaryan Suvave portrays the harsh realities of a laborer’s life. Despite endless toil, poverty, hunger, and hardships dominate their existence. The line “Life was wasted in earning just the bread’s moon” symbolizes the struggles of survival. Yet, the poet conveys an optimistic outlook, emphasizing that life itself teaches us how to endure pain and move forward. The laborer’s hands, though worn and tired, are his true wealth and strength.

Bilingual Theme / Central Idea (मध्यवर्ती कल्पना)

मराठी:कवितेत कष्टकऱ्यांचे दारिद्र्यपूर्ण आयुष्य आणि त्यांचे आशावादी जीवनवृत्त चित्रित केले आहे. जीवन म्हणजे दु:ख पचवून जगण्याचे शहाणपण आहे.

English:The poem highlights the poverty-stricken life of laborers, yet also reflects hope and resilience. Life is a lesson in enduring pain and continuing with courage.

पाठातील महत्त्वाचे मुद्दे (Key Points for Revision)

1. कष्टकऱ्यांचे जीवन भुकेशी आणि दारिद्र्याशी जोडलेले आहे.

2. ‘भाकरीचा चंद्र शोिण्यातच जिंदगी बरबाद झाली’ हे जीवनाचे वास्तव.

3. कष्टकऱ्यांचे हातच त्यांची खरी संपत्ती आहेत.

4. दु:ख पचवून जगणे हेच जीवनाचे खरे शिक्षण आहे.

5. कविता आशावादी दृष्टिकोनातून जीवनाचा संदेश देते.

Glossary (शब्दार्थ)

Poetry-Specific: ओळींचा सरळ अर्थ लिहा

[Stanza 1]ओळ: दोन दिवस वाट पाहण्यात गेले; दोन दु:खात गेले...

संदर्भ: प्रस्तुत ओळी कवी नदाद्रायण सुववे यांच्या ‘दोन दिवस’ या कवितेतील आहेत.

सरळ अर्थ: कवी सांगतात की, जीवनातील अनेक दिवस हे केवळ प्रतीक्षा आणि दु:ख यांतच निघून गेले.

[Stanza 2]ओळ: भाकरीचा चंद्र शोिण्यातच जिंदगी बरबाद झाली...

संदर्भ: या ओळींतून कवीने कामगारांच्या उपजीविकेचे वास्तव दाखवले आहे.

सरळ अर्थ: आयुष्य फक्त पोट भरता भरता वाया गेले, हा अर्थ आहे.

[Stanza 3]ओळ: हे हात माझे सर्वस्व; दारिद्र्याकडे गहाणच राहिले...

संदर्भ: या ओळी कामगारांच्या स्थितीचे वर्णन करतात.

सरळ अर्थ: कष्टकऱ्यांचे हातच त्यांची खरी संपत्ती असून ते दारिद्र्याकडे गहाण पडले आहेत.

[Stanza 4]ओळ: दु:ख पेलावे कसे, पुन्हा जगावे कसे, याच शाळेत शिकलो...

संदर्भ: या ओळींतून जीवनशिक्षणाचे तत्त्व सांगितले आहे.

सरळ अर्थ: दु:ख सहन करणे आणि पुन्हा उभे राहणे, हे जीवनानेच शिकवले.

True or False (चूक की बरोबर) with Reasons

1. विधान: कवी म्हणतो की, जीवन आनंदात गेले.

   उत्तर: चूक. कारण त्यांनी जीवन प्रतीक्षा आणि दु:खात गेले असे सांगितले आहे.

   
   

2. विधान: भाकरीसाठी झगडणे हे कामगारांच्या आयुष्याचे सत्य आहे.

   उत्तर: बरोबर. कारण कविता ‘भाकरीचा चंद्र शोिण्यातच जिंदगी बरबाद झाली’ असे सांगते.

   
   

3. विधान: कष्टकऱ्यांचे हातच त्यांची खरी संपत्ती आहेत.

   उत्तर: बरोबर. कारण कवी म्हणतो की, त्यांचे हात दारिद्र्याकडे गहाण पडले आहेत.

   
   

4. विधान: जीवनात दु:खातून शिकवण मिळते.

   उत्तर: बरोबर. कारण कवी म्हणतो की, जगण्याचे धडे दु:खाच्या शाळेतच शिकले जातात.

   
   

5. विधान: कविता केवळ निराशाजनक आहे.

   उत्तर: चूक. कारण कविता दु:ख दाखवत असली तरी आशावाद आणि जीवनशिक्षण देते.

Personal Opinion (स्वमत)

प्रश्न १: कवितेत कामगारांच्या जीवनाचे वास्तव कसे दाखवले आहे?

उत्तर:Paragraph 1: ‘दोन दिवस’ ही कविता कवी नदाद्रायण सुववे यांनी रचली आहे. या कवितेत त्यांनी कामगारांचे जीवन वास्तव मांडले आहे.Paragraph 2: अखंड परिश्रम करूनही कामगार उपजीविकेसाठी झगडतात. त्यांचे जीवन भुकेशी, दारिद्र्याशी आणि संघर्षाशी जोडलेले आहे.

महत्त्वाचे शब्द: कामगार, जीवन, संघर्ष, दारिद्र्य, उपजीविका.

प्रश्न २: ‘भाकरीचा चंद्र शोिण्यातच जिंदगी बरबाद झाली’ या ओळीचा अर्थ स्पष्ट करा.

उत्तर:Paragraph 1: या कवितेत कवीने कामगारांच्या आयुष्याचे सत्य या ओळींतून सांगितले आहे.Paragraph 2: कष्टकऱ्यांचे आयुष्य केवळ भाकरी मिळवण्यातच खर्च होते. त्यांना इतर आनंद अनुभवायला वेळ मिळत नाही.

महत्त्वाचे शब्द: भाकरी, जीवन, बरबाद, कष्टकरी, सत्य.

प्रश्न ३: कवितेत आशावादी दृष्टिकोन कसा दिसतो?

उत्तर:Paragraph 1: नदाद्रायण सुववे यांच्या कवितेत दु:ख दाखवले असले तरी आशावाद दिसून येतो.Paragraph 2: जीवनातील कष्ट आणि दु:ख सहन करीत पुढे जाण्याचा संदेश कविता देते. त्यामुळे कविता प्रेरणादायी ठरते.

महत्त्वाचे शब्द: आशावाद, प्रेरणा, संघर्ष, धैर्य, संदेश.

प्रश्न ४: ‘दु:ख हीच खरी शाळा आहे’ याबाबत तुमचे मत मांडा.

उत्तर:Paragraph 1: कवितेत कवी सांगतात की जीवनातील दु:खातूनच माणूस शिकतो.Paragraph 2: प्रत्यक्ष संकटांचा सामना करूनच धैर्य, सहनशीलता आणि जगण्याची कला शिकता येते.

महत्त्वाचे शब्द: दु:ख, शाळा, जीवन, शिकवण, धैर्य.

प्रश्न ५: ही कविता विद्यार्थ्यांना कोणता धडा देते?

उत्तर:Paragraph 1: ‘दोन दिवस’ या कवितेतून विद्यार्थ्यांना जीवनशिक्षणाचा धडा मिळतो.Paragraph 2: कठीण परिस्थितीतही हार न मानता प्रयत्न करत राहावे, हा प्रेरणादायी संदेश या कवितेतून स्पष्ट होतो.

महत्त्वाचे शब्द: धडा, जीवनशिक्षण, विद्यार्थी, प्रयत्न, प्रेरणा.

Bilingual Poetry Appreciation (रसग्रहण)

मराठी:

• कवितेचे कवी: नदाद्रायण सुववे

• कवितेचा विषय: कामगारांचे जीवन वास्तव

• मध्यवर्ती कल्पना: दारिद्र्य, संघर्ष आणि आशावादाचे चित्रण

• आवडलेली ओळ: ‘भाकरीचा चंद्र शोिण्यातच जिंदगी बरबाद झाली’

• कविता आवडण्याचे कारण: कवितेत वास्तवाचे ताजे, जिवंत चित्रण असून त्यात प्रेरणादायी संदेशही आहे.

English:

• Poet: Nadaryan Suvave

• Subject of the Poem: Life of laborers

• Central Idea: Struggles of poverty and optimism amidst hardships

• Favourite Line: “Life was wasted in earning just the bread’s moon”

• Why I like the poem: It portrays the raw truth of life while also inspiring hope and resilience.

मागील बोर्ड परीक्षेत आलेले प्रश्न (Previous Years' Board Questions)

प्रश्न १: ‘कष्टकऱ्यांचे हातच त्यांची खरी संपत्ती आहेत’ – या विचाराची उपयुक्तता स्पष्ट करा.

उत्तर:Paragraph 1: ‘दोन दिवस’ ही कविता कवी नदाद्रायण सुववे यांनी लिहिली आहे.Paragraph 2: कामगारांचे हातच त्यांचे सर्वस्व आहेत. ते उपजीविकेचे साधन आहेत. या ओळी त्यांचे महत्त्व अधोरेखित करतात.

प्रश्न २: कवितेत दु:खातून शिकण्याचा संदेश कसा मिळतो?

उत्तर:Paragraph 1: या कवितेत कवी जीवनाचे शिक्षण स्पष्ट करतात.Paragraph 2: जीवनातील कष्ट आणि संकटे सहन करून पुढे जाणे हेच खरे जीवन आहे, हा प्रेरणादायी संदेश कविता देते.

About BhashaLab

BhashaLab is a dynamic platform dedicated to the exploration and mastery of languages - operating both online and offline. Aligned with the National Education Policy (NEP) 2020 and the National Credit Framework (NCrF), we offer language education that emphasizes measurable learning outcomes and recognized, transferable credits.

We offer:

1. NEP alligned offline language courses for degree colleges - English, Sanskrit, Marathi and Hindi

2. NEP alligned offline language courses for schools - English, Sanskrit, Marathi and Hindi

3. Std VIII, IX and X - English and Sanskrit Curriculum Tuitions - All boards

4. International English Olympiad Tuitions - All classes

5. Basic and Advanced English Grammar - Offline and Online - Class 3 and above

6. English Communication Skills for working professionals, adults and students - Offline and Online

Contact: +91 86577 20901, +91 97021 12044

Mail: info@bhashalab.com

Website: www.bhashalab.com

Found any mistakes or suggestions? Click here to send us your feedback!